مجید تفریحی

زمینه و هدف: گیاهان دارویی دارای مقادیر قابل توجهی از ترکیبات آنتیاکسیدانی مانند فلاونوئیدها، فنولیکها، کاروتنوئیدها و تاننها بوده که میتوانند برای از بین بردن رادیکالهای آزاد اضافی موجود در بدن مورد استفاده قرار گیرند. این مطالعه به منظور ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و خواص ضدمیکروبی عصارههای متانولی زرشک وحشی ( )Berberis integerrimaو شنگ ( )Graminifolius tragopogonانجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی عصاره متانولی از دو گونه گیاهی زرشک وحشی و شنگ به واسطه متانول 08درصد تهیه شد. محتوی فنل و فلاونوئید کل به ترتیب به روشهای فولن سیوکالتیو و کلرید آلومینیوم اندازهگیری شد. ظرفیت آنتی اکسیدانی با روش فعالیت رادیکالهای آزاد دی فنیل پیکریل ) (DPPHو قدرت احیاء کنندگی ) (RPتعیین شد. فعالیت ضدباکتریایی متانولی دو گونه گیاهی زرشک وحشی و شنگ بر روی باکتریهای اشریشیا کلی، باسیلوس سوبتیلیس، لیستریا مونوسیتوژنز، استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم به روش دیسک دیفیوژن تعیین شد. بوتیل هیدروکسی تولوئن ( )BHTو سیپروفلوکساسین به ترتیب به عنوان کنترل مثبت فعالیت آنتیاکسیدانی و سویههای باکتریایی بهکار برده شدند. یافتهها: میزان فنل و فلاونوئید کل در عصاره زرشک وحشی و شنگ به ترتیب 64/08±8/08و 22/46±8/90میلیگرم گالیک اسید برگرم عصاره و 9/40±8/80و 64/06±8/00میلیگرم کوئرستین بر گرم عصاره ثبت گردید. برهمکنش غلظتهای مختلف عصاره گیاهان زرشک وحشی و شنگ و باکتریهای مورد مطالعه از نظر آماری معنیدار بودند ( .)P<8/89عصاره زرشک وحشی و شنگ دارای اثرات ضدباکتریایی متفاوتی بودند. به طوری که باسیلوسسوبتیلیس حساسترین باکتری و سالمونلا تیفی موریوم مقاومترین باکتری به عصارهها تعیین شدند. همچنین عصاره زرشک وحشی اثر مهاری بیشتری روی میکروارگانیسمهای مورد بررسی نشان داد. نتیجهگیری: عصاره گیاه زرشک وحشی برتری قابل ملاحظهای در میزان ترکیبات فنلی، خواص آنتیاکسیدانی و فعالیت ضدمیکروبی در مقایسه با عصاره گیاه شنگ دارد