محمد حسین سینکا کریمی

خاک بهدلیل جذب سطحی قوی ذرات، یک مخزن مهم برای آلایندهها در نظر گرفته میشود. در دهههای اخیر، آلودگی در خاکهای کشاورزی به ویژه در خاکهای شالیزاری منجر به افزایش نگرانی عمومی در سطح جهان شده است. بنابراین، غلظت 52 عنصر در 240 نمونه خاک نمونهبرداری شده از شالیزارهای شمال ایران در ماههای خرداد و مهر 1399 تعیین شد. درشاخصهای زمین انباشتگی ) Igeo (، غنی شدگی ) EF (، بار آلودگی ) CF ( و پیش بینی ریسک اکولوژیک ) PER ( محاسبه گردید. نتایج نشان داد که غلظت Al, Br, Cd, Fe, In, Se, As, Be, Bi, Cs, Ge, Hg, Li, Mn, Mo, Pb, Sb, Sn, و Sr در نمونههای خاک مورد مطالعه بیش از دو برابر میزان آن در لایه پوسته قارهای بود. غلظت As ، Ba ، Be ، Cd ، Cr ، Ni ، Se ، Tl و V از میزان مجاز آلایندهها در خاکهای کشاورزی ایران و دستورالعمل کیفیت خاک کانادا بالاتر بود. نتایج شاخصهای غنی شدگی، فاکتور آلودگی و ریسک پیش بینی شده اکولوژیک، غنی شدگی بسیار بالایی را برای In, Br و Se و غنی شدگی قابل توجهی را برای Cd, Cs, و Ge در خاک های شالیزاری نشان داد. همچنین شاخص پیش بینی ریسک اکولوژیک میزان ریسک بالایی را در ماه خرداد و ریسک متوسطی را در ماه مهر نشان داد.