عروسک های آیینی را می توان اصیل ترین و قدیمی ترین نوع عروسک دانست. چنانچه دیگر انواع عروسک ، همگی به نحوی ریشه در نوع آیینی آن دارند. عروسک های آیینی در ایران از قدمتی بالا برخوردارند و می توان گفت تقریباً منطقه ای از این سرزمین پهناور نیست که آیینی با حضور عروسک نداشته باشد. با وجود از بین رفتن آیین های عروسکی بسیار و فراموش شدن آن ها در طول زمان و همچنین شکل گیری تغییرات قابل توجهی در برخی از آن ها، همچنان شاهد حضور آیین هایی با محوریت عروسک در کشورمان هستیم. با توجه به مطالعات صورت گرفته به نظر می رسد که عروسک های آیینی ایران را می توان در سه دسته ی بزرگ: عروسک های پیش بهاری، عروسک های باران خواهی و عروسک های آفتاب خواهی جای داد. این پژوهش که به روش توصیفی انجام گرفته است، به دنبال این هدف است که ضمن شناسایی ریشه های آیینی عروسک های سنتی ایران، به بررسی محتوای شکلی و کاربردی آن ها بپردازد. مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که عروسک های آیینی ایران، در سه مفهوم کلی « بعنوان نمادی از انسان»، «بعنوان نمادی از قدرت های برتر و ماورایی» و یا به عنوان «واسطه ای میان انسان و خداوند یا نیرو های برتر» جای می گیرند.
