صحنه های نبرد و حماسه در آثار نگارگری دو مجموعۀ شاهنامه فردوسی و خاوران نامۀ ابن حسام خوسفی، جلوه گاه بارز نزاع جبهۀ حق و باطل و نمایانگر تقابل خیر و شرّ می باشند. هنرمندان نگارگر، با استفاده از روش نمادپردازی، مفاهیم خیر و شرّ را در عناصر نمادین انسانی، حیوانی و تلفیقی و عناصر بصری دیگر در نگاره ها، تجلّی بخشیده اند. این پژوهش، که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گردید؛ با رویکردی تطبیقی در نگاره های این دو نسخه، در پی پاسخ یابی به این پرسش ها است که: عناصر و نمادهای خیر و شرّ به کار رفته در صحنه های نبرد خاوران نامه و شاهنامه، به بازگویی چه مفاهیمی پرداخته است؟ و نقاط اشتراک و افتراق عناصر خیر و شر در تصاویر صحنه های نبرد چه بوده است؟ بنابراین رویکرد، در این مقاله به هدف شناسایی نمادها و دریافت مفاهیم نهفته در آثار، به تطبیق نمونه ها در پنج نگاره از هر دو نسخه پرداخته شده است. حاصل این بررسی ها نشان می دهد که بیشتر نمادها دارای جلوۀ مشترک بصری و مفهومی هستند و هماوردی نیروهای انسانی، حیوانی و اساطیری با یکدیگر، اشاره به تقابل نیروی خیر و شر و نهایت غلبۀ حق بر باطل و در کنار آن حمایت الهی از سوی واسطه های خیر می باشد.
