کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز – که در پیرامون دریای کاسپین قرار دارند - به دلیل داشتن اقلیم و آب و هوای سرد کوهستانی و نیز تاریخ کهن، اقوام و نژاد های مختلف و جایگاه اقتصادی دیرین در مسیر جاده ابریشم، دارای صنایع دستی متعددی در حوزه های فرش، دستبافته ها و منسوجات سنتی با رودوزی های گوناگون، پوشاک سنتی، جواهرسازی، فلزکاری، هنرهای چوبی )به ویژه منبت و کنده کاری چوب( و سفالگری می باشند. از سوی دیگر بسیاری از محصولات صنایع دستی این کشورها به علت نزدیکی فرهنگی و اقلیمی با برخی مناطق شمالی ایران - به ویژه سواحل دریای کاسپین - از حیث مواد، نحوه ساخت، طرح و نقش و نوع محصولات، پیوند عمیق با صنایع دستی ایران برقرار می کنند. این پژوهش – که به روش توصیفی و تحلیلی انجام گردید - می کوشد تا ضمن شناسایی صنایع دستی شاخص کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز، جلوه های خویشاوندی گونه های مختلف آنها را با صنایع دستی ایران به هدف حفظ، احیا و توسعه ی میراث مشترک منطقه مورد بررسی قرار دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که علاوه بر مواد و شیوه های ساخت، بسیاری از طرح ها و نقش های به کار رفته در محصولات صنایع دستی کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز، شباهت و پیوند قابل توجهی با سلیقه ها و سبک های صنایع دستی ایران دارد و این نشان می دهد، تبادلات دیرین تاریخی، فرهنگی و اقتصادی ملت های حوزه دریای کاسپین در طول روزگاران، سبب ایجاد میراث مشترک و پیوندی ناگسستنی گردیده است و این برای توسعه فرهنگی و اقتصادی حال و آینده این ملت ها، فرصتی قوام یافته و تاریخی است.
