1403/02/10
مصطفی رستمی

مصطفی رستمی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0009-0003-0877-2937
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: https://www.scopus.com/dashboard.uri
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: ایران، مازندران، بابلسر، دانشگاه مازندران، دانشکده هنر و معماری، گروه صنایع دستی و پژوهش هنر
تلفن: 35342981

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی خوش نویسی اسلامی(خط نگاره) در آثار فلزکاری سلجوقی و تأثیر آن بر فلزکاری موصل (مطالعه موردی: بررسی چهار اثر فلزکاری)
نوع پژوهش
مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها
خوش نویسی اسلامی، آثار فلزی، دوره سلجوقی، موصل
سال 1395
پژوهشگران مصطفی رستمی ، مژگان قاسمی

چکیده

خوشنویسی والاترین هنر اسلامی به شمار می آید، زیرا وسیله ای برای تجسم کلام وحی است و به هنرهای دیگر صورت و معنای زیبا می بخشد. خوش نویسی اسلامی، به دلیل سادگی اجزای هر حرف که طبیعت آن را تشکیل می دهد، از کاربرد مناسبی در تزیین رویه اشیا فلزی برخوردار است، به ویژه این که به آسانی قابل ترکیب با سایر نقوش از جمله طومارهای اسلیمی نیز می باشد. از جمله ویژگی آثار فلزکاری سلجوقی وجود انواع نقوش تزیینی با مضامین گوناگون است، که در این میان هنر خوش نویسی اسلامی به صورت خط نگاره در این آثار از لحاظ محتوایی و زیبایی شناسی بصری بسیار قابل تأمل و تفکر می باشد. با هجوم مغولان و نفوذ هنرمندان فلزکار سلجوقی به نواحی غربی از جمله موصل، به دلایلی می توان تأثیر آشکار هنر فلزکاری دوره سلجوقی را از لحاظ تشابه نقوش تزیینی، به ویژه هنر خط نگاره بر مکتب موصل مشاهده کرد. این پژوهش - که به روش توصیفی و تحلیلی انجام گردید – می کوشد تا به معرفی و بررسی خط نگاره ها (خوش نویسی اسلامی)، در چهار اثر از فلزکاری سلجوقی و فلزکاری موصل از حیث فرم و محتوا بپردازد. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که بر روی اغلب ظروف به دست آمده از مکتب موصل، نام سلطان بدرالدین لولؤ موصلی وجود دارد که یکی از سلاطین برجسته اتابکان بود. اما بر روی ظروف مکتب سلجوقی نام سازنده مشاهده می شود. هم چنین از نقاط مشترک در آثار فلزکاری این دو دوره، وجود انواع خط نگاره به صورت کوفی و در برخی موارد نسخ با محتوا و مضامین دعایی می باشد..