مصطفی رستمی

قالی‌های کلاردشت و قالی‌های طرح خشتی چالشتر باسابقه‌ای دیرین یادگاری است از مردمان روستایی که به‌مرورزمان در رشد و اعتلای این هنر و انتقال آن به نسل‌های بعدی، حفظ ارزش‌هایی چون سادگی، نگاه به طبیعت، اصالت در رنگ‌آمیزی و بداعت در نقوش که خود ملهم از زندگی بی‌پیرایه بافندگان روستایی هست، نقش به سزایی داشته است؛ بنابراین هدف از این تحقیق طبقه‌بندی نقوش بکار رفته در قالی‌های کلاردشت و خشتی چالشتر و بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های نقوش از حیث مضامین و ساختار و طراحی و ساخت زیورآلات چوبی ملهم از برخی نقوش قالی‌های دو منطقه به‌منظور ایجاد تنوع در سلیقه‌های امروز هست. این تحقیق از نوع بنیادی و کاربردی در حوزه فرش دستباف هست که به روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی صورت می‌پذیرد. با توجه به نقش‌ها و فرم‌های تزئینی به‌کاررفته در قالی دو منطقه، نقوش از حیث ساختار، شباهت کمی با یکدیگر دارند اما مهم‌ترین شباهت آن‌ها در مضمون نقوش هست که نقوش مشترک زیادی در قالی ها مشاهده شده است و در مواردی هم به دلیل متفاوت بودن نوع اعتقادات و محیط پیرامون نوع نقوش بکار رفته بااینکه در یک دسته‌بندی هستند متفاوت است. همچنین از حیث مضمون تفاوت اندکی با یکدیگر دارند و مهم ترین تفاوت از حیث ساختار است که نقوش قالی‌های کلاردشت؛ بسیار انتزاعی، دارای طراحی ساده و بدون جزئیات و خطوط هندسی و شکسته است، اما نقوش موجود در قالی‌های چالشتر، طبیعت‌گرایانه و دارای خطوط منحنی و نرم می‌باشد و به جزئیات بیشتری از نقش می پردازد. همچنین در قالی های هر دو منطقه رنگ‌های گرم و پخته بکار رفته اما تعداد رنگ‌های قالی کلاردشت محدودتر از قالی چالشتر است و قالی های چالشتر دارای رنگ های متنوع و شادتری هستند.