1403/02/10
مصطفی رستمی

مصطفی رستمی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0009-0003-0877-2937
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: https://www.scopus.com/dashboard.uri
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: ایران، مازندران، بابلسر، دانشگاه مازندران، دانشکده هنر و معماری، گروه صنایع دستی و پژوهش هنر
تلفن: 35342981

مشخصات پژوهش

عنوان
مطالعه ی تطبیقی نگاره های نسخ خطی مقامات حریری کتابخانه ملی وین و آثارالباقیه بیرونی کتابخانه دانشگاه ادنبورگ
نوع پژوهش
مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها
نگارگری اسلامی، دوره ی ایلخانی، دوره ی ممالیک، آثارالباقیه، مقامات حریری
سال 1401
پژوهشگران مصطفی رستمی ، فهیمه کاکوئی

چکیده

نسخه خطی مقامات حریری کتابخانه ی ملی وین متعلق به قرن چهارده میلادی، ارائه دهنده تصویر دقیقی از سبک نگارگری دوره ی ممالیک و منعکس کننده سبک سوریه-عراقی، تاثیرات خارجی مکاتب نقاشی سلجوقی، بغداد، بین-النهرین، شرق دور، بیزانس و ایلخانی اند. نسخه ی خطی آثارالباقیه کتابخانه ی دانشگاه ادنبورگ مربوط به دوره ی ایلخانی نیز به خوبی تاثیرات مکتب های مختلف داخلی و خارجی پیش از مغولان و مرحله ی اختلاط آن ها، قبل از شکوفایی مکتب تبریز اول را در نگاره ها بازمی تاباند. هدف از این مقاله بررسی چگونگی تاثیرات و تداوم ویژگی های نقاشی ایرانی-اسلامی تا دوره مغول بر نقاشی دوره ی ممالیک (سوریه و مصر) می باشد. به این منظور تعداد ده نگاره از هر نسخه انتخاب و به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش مذکور به دنبال پاسخ به این پرسش است، نگاره های دو نسخه ی خطی مقامات حریری و آثارالباقیه ی بیرونی از حیث ترکیب بندی و عناصر بصری چه وجوه اشتراک و افتراقی با هم دارند؟ روش تحقیق به صورت توصیفی_تحلیلی و بررسی تطبیقی نمونه هاست. مطالعات صورت گرفته از منظر ترکیب بندی و تناسبات تصویری روشن ساخت، پوشش مغولی مخصوصا سرپوش ها (دستار، عمامه، کلاه مخروطی قرمز)، حالات و ترکیب بندی پیکره ها، چهره های مطابق با سنت شرق دور، فضاسازی عناصر پیکره ای، معماری و طبیعت در نگاره ها مشترک اند. هم چنین نسخه مقامات در برخی ویژگی ها چون تزیینی و نمایشی تر بودن و غنای رنگ بیشتر و نسخه آثارالباقیه از نظر تاثیرپذیری بیشتر از خصوصیات نقاشی چینی متفاوت هستند.