موجودات افسانه ای در ادبیات فلکلور نقش الگوهای کنشی را در خودآگاه و نا خودآگاه افراد جامعه ایفا می کنند . خاستگاه خلق آنها طبیعت و اساطیر و ادیان بوده اند. انسان باستان عناصر چهارگانه را منشا و شالوده تمام اجزای هستی می دانست. بسیاری از خصوصیات موجودات افسانه ای بر اساس عناصر چهارگانه (آب، باد، خاک و آتش) می باشد. سراسر ادبیات فلکلور ایران شامل موجودات افسانه ای با خصوصیاتی بر اساس عناصر چهارگانه مذکور یا ترکیب این عناصر با یکدیگر می باشد. این پژوهش – که به روش تحلیلی و توصیفی و با گردآوری مستندات و داده ها به طریق کتابخانه ای و میدانی انجام گردید – می کوشد تا به بررسی و تحلیل خصوصیات موجودات افسانه ای بر اساس عناصر چهارگانه در ادبیات فلکلور ایران بپردازد و در صدد پاسخ گویی به این پرسش ها است که: تاثیر عناصر چهارگانه (آب , باد , خاک , آتش) در خلق موجودات افسانه ای ادبیات فلکلور ایران چه بوده است؟ و موجودات افسانه ای ادبیات فلکلور ایران که بر اساس (ترکیب) عناصر چهارگانه باهم خلق شده اند، چه خصوصیاتی دارند؟ نتیجه پژوهش بیانگر آن است که, موجودات افسانه ای در ادبیات فلکلور ایران دارای شکل ظاهری, قدرت ها, نقاط ضعف و شرایط بقا بوده اند و این موجودات افسانه ای با خصوصیات متمایز مانند اژدهای خفته اعماق کوه ها یا هیولایی میان دریاها از پیوند عناصر چهارگانه (آب، باد، خاک و آتش) با یکدیگر به وجود می آیند و در ادبیات فلکلور ایران جایگاهی ویژه دارند.
