نقش سیمرغ در هنر ایران باستان دارای اهمیت فراوانی است و در بسیاری از آثار هنری که از دوره ی پیش از اسلام در ایران به دست آمده، ازجمله فلزکاری، منسوجات و غیره، نقش سیمرغ به عنوان یکی از عناصر مهم تصویری و تزئینی مورداستفاده قرارگرفته است. فشردگی معنای نمادین در نقش سیمرغ و تأثیر آن بر هنرهای مختلف دوران پس از اسلام، ازجمله دلایلی است که بر اهمیت این عنصر بصری در هنر ایران باستان افزوده است. ازاین رو در این مقاله تلاش شده است تا به مسئله ی چگونگی شکل گیری نقش سیمرغ و سیر استحاله ی آن، از نقش پرنده به موجودی اسطوره ای، پرداخته شود. برای پاسخ به این مسئله تلاش شده تا با روش توصیفی-تحلیلی و مطالعه ای درزمانی، روند شکل گیری نقش سیمرغ در هنر ایران باستان موردپژوهش قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان داد که انسان ابتدایی در مواجهه با پرندگان شکاری همچون عقاب، مجذوب قدرت آنان شده و نقش این پرندگان در ساحت تزئینی اشیاء دست ساخت بشر ظاهرشده، در مراحل بعدی، این نقوش دارای معانی نمادین گردیده و در هم جواری با مفاهیم قدرت حکومتی و آئینی پادشاهان و خدای بانوان قرارگرفته و درنهایت با تلفیق عناصر بصری چند موجود مختلف، ماهیتی مستقل و اسطوره ای در قالب نقش سیمرغ پدیدار گشته است.
