نقش سیمرغ در هنر ایران باستان دارای اهمیت فراوانی است. در بسیاری از آثار هنری که از دوره ی پیش از اسلام در ایران به دست آمده، ازجمله فلزکاری، منسوجات و غیره، نقش سیمرغ به عنوان یکی از عناصر مهم تصویری و تزئینی مورد استفاده قرار گرفته است. فشردگی معنای نمادین در نقش سیمرغ و تأثیر آن بر هنرهای مختلف دوران پس از اسلام، از جمله دلایلی است که بر اهمیت این عنصر بصری در هنر ایران باستان افزوده است. ازاین رو در این مقاله تلاش شده است تا به مسئله ی چگونگی شکل-گیری نقش سیمرغ و سیر استحاله ی آن، از نقش پرنده به موجودی اسطوره ای، پرداخته شود. برای پاسخ به این مسئله تلاش شده تا با روش توصیفی-تحلیلی و مطالعه ای درزمانی، روند شکل گیری نقش سیمرغ در هنر ایران باستان مورد پژوهش قرار گیرد. نتایج این بررسی نشان داد که انسان ابتدایی در مواجهه با پرندگان شکاری هم چون عقاب، مجذوب قدرت آنان شده و نقش این پرندگان در ساحت تزئینی اشیاء دست ساخت بشر ظاهر شده است. در مراحل بعدی، این نقوش دارای معانی نمادین گردیده و در همجواری با مفاهیم قدرت حکومتی و آئینی پادشاهان و خدای بانوان قرار گرفته و در نهایت با تلفیق عناصر بصری چند موجود مختلف، ماهیتی مستقل و اسطوره ای در قالب نقش سیمرغ پدیدار گشته است.
