محمد رحمانی

در حال حاضر محصولات دریایی نقش بسیار زیادی در تامین غذای انسانها ایفا میکنند و با شناخت بیشتر مطلوبیت غذایی محصولات دریایی بر مصرف آنها افزوده شده است. به دلیل فشار ماهیگیری بر روی کیلکای معمولی (Clupeonella cultriventris caspia) و اهمیت دریای کاسپین عناصر جزئی مورد بررسی قرار گرفت . تعداد 1050 نمونه کیلکای معمولی از سه منطقه امیرآباد بهشهر، بابلسر و بندر انزلی )هر منطقه 350 نمونه( های ماهی پس از انجام فرآیند هضم جمع آوری شد. سپس میزان تجمع عناصر جزئی در تمامی نمونه اسیدی با استفاده از دستگاه اسپکترومتر جرمی پلاسمای جفت شده القائی (ICP-MS) اندازه گیری شد . مقدار برآورد روزانه آرسنیک (AS) ، کادمیوم (Cd) ، کبالت (Co) ، جیوه ، منگنز (Mn) ، سرب (Pb) ، آنتیموان (Sb) و وانادیوم (V) از مصرف کیلکای معمولی بیشتر از مقدار روزانه قابل قبول توصیه شده توسط JECFA و USEPA بود. با این حال، مقادیر خطرات هدف (THQ) و شاخص خطر (HI) کمتر از 1 بود، که نشان می دهد خطرات بهداشتی غیر سرطان زایی قابل توجهی برای مصرف کنندگان وجود ندارد. مقدار فاکتور تجمع زیستی (BAF) عناصر بیشتر از 1 بود به خصوص برای سزیم (Cs) ، که دارای بالاترین مقدار ) 103BAF (بود که نشان می دهد این عناصر توانایی تجمع بیولوژیکی دارند . این مطالعه نشان داد که مصرف کنندگان ماهی کیلکای معمولی در معرض مزمن عناصر جزئی آرسنیک) As ،) کبالت) Co (، جیوه) Hg (، منگنز) Mn (، مولبیدن) Mo (، قلع) Sb ( و وانادیوم) V ( هستند. بنابراین کیلکای معمولی می تواند یک تهدید بالقوه برای سلامت انسان در منطقه جنوبی دریای کاسپین تلقی شود.