محمد رحمانی

تحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و به تبع آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی را در فضای شهر به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست در معرض عوارض ناشی از آن را، مورد تهدید قرار داده است (اسماعیل زاده،1395:125) .تولید و مصرف انبوه مواد که حاصل انقلاب صنعتی و تکنولوژی جدید است؛ الگو و شیوه زندگی انسانها را دگرگون کرده و علاوه بر افزایش تولید زباله، ترکیب و نوع زباله های تولیدی را نیز تغییر داده و بر حجم انواع پسماندها افزوده است (عمرانی و همکاران ،1391: 148 -147). مدیریت ضایعات یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی و بهداشتی در جوامع انسانی است که در صورت عدم اعمال درست آن، تولید ضایعات به سرعت موجب آلودگی آب های زیرزمینی و سطحی، خاک و هوا می شود. زباله های شهری از مهم ترین ضایعات فعالیت های انسانی هستند که مدیریت آن ها به یکی از چالش های مهم در کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است Jara- Samaniego et al., 2017). از اینرو هدف اصلی مدیریت جامع پسماند، سامان بخشیدن به پسماند جامعه به شیوه ای است که بهداشت عمومی و ملاحظات زیست محیطی و مطالبات مردم را برای استفاده مجدد و بازیافت برآورد نماید(چوبانگلوس،8831:966). در چنین شرایطی جهت مقابله با آثار سوء زباله های تولیدی، باید راهکار مناسبی را اتخاذ کرد که از جمله این راهکارها انتخاب مکان مناسب برای دفن مواد زائد جامد شهری است که مهم ترین عامل در دفع بهداشتی مواد محسوب می شود (شمسایی فرد ،1382: 43). مکانیابی و مدیریت صحیح محل دفن زباله به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار محسوب می شود، به گونه ایی که یافتن محل مناسب برای این مهم از ضروریات طرح های توسعه شهری جهت نیل به توسعه پایدار است (رامشت و همکاران،1392:120). محل های دفن پسماندها نیز به دلیل آن که در معرض عوامل فیزیکی و بیولوژیکی محیط قرار دارند، در طی زمان دچار تغییراتی می شوند که از جمله این تغییرات می توان به تولید شیرابه و نفوذ آن به لایه های تحتانی خاک، آلودگی آب زیرزمینی، تولید و انتشار گازهای ناشی از تجزیه پسماند مانند متان و دی اکسید کربن و در نهایت نشست محل اشاره کرد (عابدین زاده و همکاران ،1392: 106). فقدان توجه به مسائل زیست محیطی در بسیاری از شهرهای کشور به عنوان یک دشمن پنهان، محیط زیست محل دفن و همچنین زیستگاه های انسانی مجاور آن را مورد تهدید ق