حجم قابل توجهی از ادبیات موجود در حوزه مطالعات دینی، سیاسی و اجتماعی، به موضوع عدالت معطوف است. دانشمندان هر دو نظام فکری اسلام و غرب؛ مانند افلاطون، ارسطو، سنت توماس، هیوم، کانت، فارابی، ابن سینا، غزالی، ابن خلدون و نیز در روزگار معاصر جان راولز، نوزیک، علامه طباطبایی و شهید صدر، کوشیده اند تا ضمن ارایه تعریف روشن از عدالت ابعاد مختلف آن را بررسی نمایند. یکی از ابعادی که کمتر مورد توجه قرار گرفته؛ پیش نیازهای تحقق عدالت است. این همه در حالی است که عدالت در کارکرد اجتماعی و کلانش، عنصر محوری در همزیستی مسالمت آمیز محسوب می گردد. نوشتار حاضر با دغدغه بازتولید مفاهیم بنیادین در قالب مراجعه به متون اصیل اسلامی و به روش توصیفی – تحلیلی می کوشد تا پیش نیازهای تحقق عدالت را به بحث نشیند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر؛ مهم ترین پیش نیازهای تحقق عدالت مبتنی بر دین عبارتند از؛ ایمان به مبدا و معاد، پایبندی به فضیلتهای اخلاقی مانند احسان و بخشش و باورمندی به کرامت انسان. نتیجه این پژوهش در عرصه مطالعات فرهنگی و سیاسی و گفتگوی بین الادیانی با رویکرد دینی سودمند است. همانگونه که برای تحقق همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان با غیر همکیشان کارآیی دارد.
