همزیستی مسالمت آمیز شیوه ای از زیست بشری است که در آن انسان ها، فارغ ازتفاوت در منش ، اعتقاد، وضعیت اجتماعی، فرهنگی زندگی می کنند.تعالیم اسلام–ضمن تحفظ بر اصول و بنیادهای فکری خود- به سبب خوانش کرامت مدارانه از انسان،همواره موافق و بلکه مروج همزیستی مسالمت آمیز است. یکی از نکات بسیار مهم در این عرصه کیفیت مدیریت اختلافهای موجود در جوامع انسانی جهت تحقق و پیاده سازی همزیستی مسالمت آمیز است. نوشتار حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی سامانه یافته؛ می کوشد تا مفهوم قرآنی «تعالی»را به مثابه بخشی از پارادایم اسلامی در عرصه همزیستی به بحث نشیند. دقت در موراد متعدد به کارگیری تعالی در قرآن نشان می دهد که این کتاب آسمانی ضمن به رسمیت شناختن همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان با غیر همکیشان، زمینه و بستر مناسب برای پیاده سازی این ایده را نیز فراهم نموده است. چه این که مفهوم تعالی در قرآن در واقع یکفراخوان و فرمان عمومی است که بر اساس آن پیامبر (ص) تمام انسانها را –با چشم پوشی از تفاوت ملیت و نژاد ایشان- به رشد و صعود از مرتبه ی پایین به درجات بالای کمالات انسانی دعوت می نماید. تحقق چنین آرمان بلند و والایی سخت نیازمند به تسامح، مدارا و تعامل با بندگان خداوند بر پایه محبت است. به تعبیر کوتاه، امر به تعالی بدون تحقق همزیستی مسالمت آمیز، امری فاقد معنا و تحقق ناپذیر می نماید. نتیجه این پژوهش در حوزه مطالعات قرآنی و فرهنگی به ویژه گفتگوی بین الادیانی کاربرد آشکار دارد.
