فارس یکی از مناطق مهم برای مطالعات باستان شناسی جنوب ایران محسوب می شود. فراوانی نسبی آب رودهای دائمی و همچنین وجود خاک حاصلخیز از دلایل مهم شکل گیری استقرار های متعدد بوده است. رودهای کر و سیوند از جمله رودهای مهم در این استان به شمار می رود که از جمله عوامل بنیادی در ایجاد استقرارگاه های مختلف در حوزه خود است. محدوده این پژوهش به دلیل در دسترس بودن اطلاعات، محدوده حریم های سه گانه تخت جمشید در نظر گرفته شده -است، که طبیعتا وسعت نهایی پژوهش حاضر، محدوده حریم درجه سه تخت جمشید است. این محدوده تخت جمشید، نقش رستم، و شهراستخر و بخشی از قسمت های جنوبی و باختری شهرستان مرودشت را در بر می گیرد و وسعتی در حدود 77.000 هکتار دارد. در این مقاله با استفاده از داده های حاصل از یافته های سطحی به بررسی تأثیرات هر یک از متغیرهای محیطی مؤثر در شکل گیری محوطه ها و نیز پراکنش آنها پرداخته شده است. نکته در خور توجه این است که شاخص ترین محوطه های دوره پیش از تاریخ فارس در این محدوده قرارگرفته اند. تپه موشکی و تل جری که دوره های فارس عتیق1 و فارس قدیم درآنها شناسایی شده و همچنین تپه های گپ و باکون که دوره های فارس میانه و جدید براساس آنها مستند شده است. ابهاماتی مربوط به چارچوب لایه نگاری، الگوهای استقراری و وضعیت آغاز و پایان این دوره ها وجود دارد و نیز چگونگی انطباق فرهنگ های این دوره با شرایط زیست محیطی از نظر باستان شناسی چشم انداز، زمینه ای مناسب برای تحقیقی بازنگرانه را فراهم نموده که در این پژوهش به آن پرداخته شد.
