در تعریف کلی باستان شناسی علمی است که به مطالعه گذشته بشر بر اساس بقایای مادی برجای مانده از انسان مانند دست ساخته ها، معماری و غیره می پردازد. این علم ارتباط تنگاتنگی با علومی چون زیست شناسی، زمین شناسی، جامعه شناسی و سایر علوم دارد. یکی از عوامل مرگ ومیر انسان و حیوان از دیرباز در جوامع باستانی بیماری بوده است که در گذشته عمدتاً مبهم و ناشناخته بوده اما امروزه با پیشرفت روزافزون علم، پاتوژن (علت تولید بیماری) اغلب بیماری ها یافت شده است. بیماری به عوامل متعددی بستگی دارد، عوامل درونی (دیابت، پرکاری تیروئید) عوامل بیرونی (باکتری، انگل، تغذیه ناکافی) مادر زادی انواع سندرم ها و اختلالات ژنتیکی و نیز صدمات وارده همچون آسیب های تروما را شامل می شود. مطالعه بر اساس شواهد ظاهری که بعضی بیماری ها و صدمات بر روی استخوان برجای می گذارد گام نخست مطالعات دیرین آسیب شناسی است که برای مطالعات تکمیلی تر و دقیق تر می توان از علوم آزمایشگاهی میکروسکوپی و رادیولوژیکی بهره جست. شکل ظاهری استخوان ها به علت دفرمه شدن بر اثر بیماری و یا صدمه فیزیکی تا حدودی در تشخیص بیماری ها و نحوه زندگی انسان کمک می کند. پالئوپاتولوژی به مفهوم مطالعه شواهدی از آسیب بیماری، شکستگی و نقایص مادرزادی در بقایای استخوانی است که بهره جستن از این علم برای تحلیل بقایای برجای مانده می تواند اطلاعات مفیدی در خصوص شرایط زندگی انسان و یا حیوانات در جوامع باستانی آشکار سازد. شواهدی همچون دلایل مرگ ومیر، نحوه زندگی و یا نحوه انجام آداب ورسوم و اعتقادات را می توان با استفاده از رویکردهای دیرین آسیب شناسی شناسایی کرد.
