از آنجایی که هدف باستانشناسی مطالعه انسان و ویژگیهای جسمانی و فرهنگی او در گذشته است، یکی از اتفاقات مهم که در مطالعات باستانشناسی الزام به بررسی دارد و در ایران متأسفانه به شدت مغفول مانده است، بررسی شواهد بیماری در جوامع کهن است. بیماری از ابتدای خلقت گونه های انسانی و جانوری با او همراه بوده است و عامل تغییرات و تحرکات جمعتی و حتی گاهی از بین رفتن بخش عظیمی از افراد جوامع در هر محدوده جغرافیایی و زمانی بوده است. بیماری به معنای ناراحتی در مقابل راحتی است و در حقیقت بیماری نقطه مقابل سلامتی است. پالئوپاتولوژی مطالعه بیماریها اعم از انسانی و غیرانسانی در دوران باستان با استفاده از بقایای مومیاییشده و اسکلتهای انسانی و حیوانی است، پالئوپاتولوژی این حقیقت را تائید میکند که بشریت از بدو وجود در معرض بیماریهای ژنتیکی و عفونی بوده است. این علم با استفاده از فنها و ابزارهایی مانند ایمونوهیستوشیمی و زیستشناسی مولکولی و همچنین بازرسی ماکروسکوپی ساده، استخراج DNAو فنهای تصویربرداری پیچیده بهرهمند میشود که از نتایج حاصل از آن میتوان به سن، جنسیت، علت مرگ، رژیم غذایی و نحوه زیستن پی برد
