مصطفی عزیزی شمامی

هدف: در چند سال اخیر سرعت افزایش هزینه‌ها و کاهش بودجه عمومی مؤسسات آموزش عالی باعث شده تا دانشگاه‌ها به فکر تأمین منابع مالی از راه‌های متنوع و جدید باشند و به نوآوری در منابع درآمدی خود بپردازند. ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر تحلیل و رتبه‌بندی تأمین منابع مالی غیردولتی از دیدگاه اعضا هیئت‌علمی در دانشگاه مازندران می‌باشد. روش‌شناسی: روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، 407 نفر از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه مازندران بودند که بر اساس جدول مورگان 196 نفر از آن‌ها به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که در آن مؤلفه‌های تأمین منابع مالی غیردولتی کارآمد شناسایی و در مجموع 29 گویه طراحی شد. روایی محتوایی پرسشنامه توسط 10 صاحب‌نظر و پایایی آن توسط 30 صاحب‌نظر و با استفاده از آلفای کرونباخ موردبررسی و تایید قرار گرفت. در تحلیل داده‌ها و بررسی پرسش‌های پژوهش جهت بررسی وضعیت مؤلفه‌ها از نرم افزر Spss26 (آزمون آماری t تک نمونه‌ای) و از نرم افزار Expert Choice11 (آزمون AHP) به منظور اولویت‌بندی در مؤلفه‌ها بهره گرفته شد. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های آموزشی، عمرانی، تسهیلات بانکی، صنایع و شرکت‌ها، موقوفات و کمک‌های مردمی، پژوهشی و بازار پول و سرمایه از مؤلفه‌های تأمین منابع مالی غیردولتی کارآمد در دانشگاه می‌باشند. همچنین یافته‌ها نشان داد که مؤلفه صنایع و شرکت‌ها با وزن 200/0 دارای بالاترین رتبه در بین مؤلفه‌های مربوط به تأمین منابع مالی غیردولتی دانشگاه می‌باشد. همچنین مؤلفه‌های پژوهشی، موقوفات و کمک‌های مردمی، آموزشی، عمرانی، بازار پول و سرمایه و تسهیلات بانکی به ترتیب با وزن‌های 193/0، 156/0، 139/0، 122/0، 100/0 و 09/0 در رتبه‌های بعدی قرار دارند. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که بخشی از ارزش کار علمی دانشگاه در جامعه و صنعت به‌عنوان مهم ترین مؤلفه تأمین مالی، قابل‌فروش باشد و ذی‌نفعان باید بهای دستاوردها و کالاهای آموزشی، پژوهشی و فناوری را که از سوی دانشگاه تولید می‌شود، بپردازند. به‌واسطۀ توسعۀ پژوهشی، مؤسسات دانشگاهی رابطۀ کارآمدتری با صنعت برقرار خواهند کرد، صنایع مختلف به‌طور فزاینده‌ای اهمیت ایجاد دانش را درک می‌کنند و به دنبال اتحاد با دانشگاه‌ها هستند تا نه‌تنها پایگاه دانش خود را تقویت کنند، بلکه مزیت رقابتی نیز کسب کنند. در نهایت نیز پیشنهاد می‌گردد ارتباط دانشگاه با جامعه و صنایع در اولویت قرار گیرد.