1403/09/14
مرتضی علویان

مرتضی علویان

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده حقوق و علوم سیاسی
نشانی:
تلفن: 01135302691

مشخصات پژوهش

عنوان
تاثیر انقلاب اسلامی بر فرهنگ سیاسی ایران (با تاکید بر نقش تمدنی فرهنگ شیعی)
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
انقلاب اسلامی فرهنگ سیاسی مشارکت مشروعیت سیاسی دین
سال 1403
مجله مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی
شناسه DOI
پژوهشگران مرتضی علویان ، ابوذر دلاور

چکیده

پیروزی انقلاب اسلامی، به‎رهبری امام خمینی در سال 1357، به شکل‎ گیری نظام ارزشی جدیدی در ایران منجر شد. تحولات گسترده‎ ای در سطح نخبگان سیاسی، ساختارهای اجتماعی و مناسبات میان افراد، در جامعه ایجاد و موجب تحول فرهنگ سیاسی ایران شد. این مقاله با بررسی رابطه دو متغیر انقلاب اسلامی و فرهنگ سیاسی ایران، سؤال اصلی خود را این‎گونه مطرح می‎کند: «چگونه انقلاب اسلامی بر فرهنگ سیاسی ایران، در مقطع زمانی 1357 تا 1368، تأثیر گذاشته است؟» در سال ‎های بعد از انقلاب اسلامی، تطابق هنجارها و ارزش ‎های نخبگان سیاسی و مردم، موجب افزایش حداکثری مشروعیت نظام سیاسی شد و مشارکت عمومی و سیاسی مردم در حمایت از نظام سیاسی گسترش یافت. مشارکت به ‎صورت توده ‎ای بود؛ اما از منظر فرهنگ سیاسی، مردم بر این باور بودند که توانایی تأثیرگذاری بر فرایند سیاسی را دارند. تأکید نوشتار پیش رو بر این است که انسجام اجتماعی قوی در جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی، از آموزه ‎های شیعه تأثیر پذیرفته است. باوقوع انقلاب اسلامی، عناصر، مفاهیم و نمادهای فرهنگ و تمدن شیعی در سطح جامعه بازتولید شدند و این امر موجب گسترش تعاون، ممهای همبستگی و حاکم شدن مناسبات غیرپولی در شبکه روابط اجتماعی شد. همچنین کارکرد مثبت دین در صورت‎بندی اجتماعی-‎‎سیاسی ایران آشکار شد. این پژوهش بارویکردی انتقادی و روش کیفی (توصیفی-تحلیلی) سامان یافته و مطالب به‎ شیوه کتابخانه ‎ای جمع ‎آوری شده است