محمد اکبری نسب

شناخت جریان‌های سطحی یکی از موضوعات اساسی در اقیانوس‌شناسی است. این جریان‌ها براثر عوامل مختلفی از قبیل حضور باد غالب، چرخش زمین و تغییر در چگالی آب دریا به وجود می‌آیند. در این مطالعه به پیش‌بینی جریان‌های سطحی تنگه هرمز با استفاده از مدل GMDH پرداخته شده است. برای راه‌اندازی این مدل، داده‌های سری زمانی سرعت جریان سطحی این حوضه با گام میانگین زمانی 5 روزه به‌کار برده شده است. برای بررسی محدوده‌های سطحی مؤثر بر جریان‌های تنگه هرمز، حوزه خلیج‌فارس به 11 محدوده تقسیم شد. سپس با استفاده از تحلیل رگرسیونی و مدل GMDH و 11 محدوده مشخص شده، سه ناحیه حواشی تنگه هرمز که بر جریان‌های سطحی این تنگه مؤثرتر هستند، انتخاب شد. در ادامه با استفاده از الگوی تبادل آب جونز و همکاران که در سال 2003 ارائه شده، ترکیبات مختلفی از سه ناحیه مشخص شده استخراج و به‌عنوان ورودی مدل GMDH به‌کار برده شدند. نتایج نشان می‌دهد که ترکیب این سه ناحیه و استفاده از الگوی جریان‌های جونز سبب کاهش شاخص خطای پیش‌بینی نسبت به حالت قبل از ترکیب آن‌ها می‌شود. در ادامه به علت حضور گردابه‌هایی پادساعتگرد در مقیاس حوضچه‌ای در ماه‌های مارس تا جولای، کارایی مدل با حذف این ماه‌ها مورد بررسی قرار گرفته شد که دقت مدل با این روش کاهش یافت. در انتها با دسته‌بندی داده‌ها مشخص شد که مدل GMDH دقت مناسبی در پیش‌بینی سرعت‌های بالا دارد.