خدیجه نصیری

روی بعنوان یک عنصر کمیاب ضروری، نقش مهمی در متابولیسم سلول‌ها دارد. بطوریکه با اتصال به بسیاری از پروتئین‌ها، بر طیف گسترده‌ای از فرایند‌های بیولوژیکی از قبیل رشد طبیعی، تولید مثل، سنتز DNA، تقسیم سلولی، بیان ژن، سیگنالینگ سلولی، بهبود زخم، استخوان‌سازی و تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است. کبد، نقش اساسی در متابولیسم و هموستاز روی در بدن دارد. غلظت روی در سلول‌ها توسط دو خانواده از پروتئین‌های ناقل روی Slc30a (ZnT) وSlc39a (Zip) که به ترتیب برای کاهش و افزایش غلظت روی سیتوزولی شناخته شده‌اند به شدت تنظیم می‌شود. چهل سر موش صحرایی نر نژاد ویستار (4 تا 5 هفته، 7/8 ± 189 گرم) به‌طور تصادفی در چهار گروه: سالین- کنترل (SC)، سالین- تمرین (ST)، زنیان- کنترل (AC) و زنیان- تمرین (AT) قرار گرفتند. موش‌های گروه تمرین روی تردمیل با سرعت 32 متر در دقیقه، 60 دقیقه در جلسه، 5 روز در هفته به مدت 8 هفته روی نوارگردان دویدند. موش‌ها به‌صورت خوراکی (2 گرم در 10 میلی‌لیتر آب/کیلوگرم وزن بدن) دریافت کردند و گروه‌های سالین به همان روش تیمار شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 27 و روش اماری آنالیز واریانس دو طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. مکمل‌یاری با زنیان نسبت به گروه‌های سالین، بیان ژن Znt5 و Zip8 را بطور معنی‌داری افزایش داده بود. سطوح روی و همچنین بیان ژن Znt6 و Zip7 تغییرات معنی‌داری نداشت. اجرای همزمان تمرین و مکمل‌یاری با عصاره آبی دانه زنیان ممکن است به‌طور سطوح روی و همچنین بیان ژن برخی از ناقلان روی را در کبد تعدیل ‌کند. این یافته‌ها می‌تواند بینش جدیدی در مورد مکانیسم‌های اساسی اثرات ورزش و تغذیه بر بافت کبد ارائه دهد.