امام علی(ع)که نزدپیامبر(ص)رشدونمونمود،در روزگارمشقت وسختی قبل ازهجرت یارومددکار پیامبربوده وبعد ازهجرت ازفرماندهان و کارگزاران اصلی حکومت اسلامی محسوب می شد.روایات مورخان گواه بررشادت های ایشان درجنگ های صدراسلام است.پیامبرکه در طول23 سال سعی در زدودن سنت های جاهلیت بوده و برتری انسان هارادرتقواو پرهیزگاری معرفی کرده اند،اما بعد از رحلت ایشان برخی از آن سنت ها دوباره احیا گردید.از جمله :شیخوخیت ،قوم گرایی، اشراف گرایی ودنیا گرایی،رواج این سنت ها ازعوامل اصلی چالش هاومشکلات پیش روی امام علی(ع)گردید.رواج سنت شیخوخیت ماجرای سقیفه راایجاد کرد،درنتیجه ابوبکربه عنوان خلیفه انتخاب وامام علی(ع)که بنابه حدیث مشهورغدیرجانشین بلافصل پیامبربودندبرای25سال ازحکومت وخلافت برکنارگردید.راه وروش وبرخی اقدمات خلفا مثل گسترش فتوحات،منع و نقل تدوین حدیث، چگونگی تقسیم ناعادلانه بیت المال دردیوان عمروعثمان ،شورای شش نفره برای تعیین جانشین عثمان،حضورکارگزاران تردشده ازسوی پیامبرومردم وبروز شکاف طبقاتی،همچنین قتل عثمان وحضورمعاویه درشام، مشکلات زیادی راپیش روی حکومت امام علی (ع) پدیدار نمود.امام که خواهان برقراری عدالت اقتصادی،اجتماعی وسیاسی بوده بامخالفان ومعترضانی مواجه گردید.بروز سه جنگ بزرگ درزمان حکومت ایشان،جنگ جمل(ناکثین)جنگ صفین (قاسطین)و جنگ نهروان با خوارج (قاسطین) ازموانع اصلی اصلاحات امام،درزمان خلافت، محسوب می گردد.
