ترکان بعد از وحدت به سرپرستی سلجوق وارد قلمرو اسلامی شده و با پذیرش اسلام، در خدمت دولت های اسلامی درآمدند. آنها توانستند با شکست غزنویان بر ایران مسلط شوند. سلاطین سلجوقی برای کسب مشروعیت سیاسی از جانب خلیفه عباسی، در راستای احیای قدرت تضعیف شده خلیفه و مذهب تسنن اقدام کردند. فتح بغداد و برانداختن آل بویه توسط طغرل، تلاشی در جهت تحقق خواسته های آنان بود. اما مشکل اصلی دولت سلجوقی و خلافت عباسی در این زمان، شیعیان بودند که به عنوان مخالفان مذهبی و سیاسی آنها، فعالیت های گسترده ای را آغاز نمودند. در این پژوهش درصددیم تا به دلایل شکل گیری نظامیه ها و تأثیرات آن بر موقعیت شیعیان امامیه و نیز واکنش آنها، پاسخ دهیم. بر این اساس، نظام الملک به منظور مقابله با اسماعیلیان و هم سو با حکومت، اقدام به تأسیس نظامیه ها نمود تا مانع از تبلیغات آنها در قلمرو دولت سلجوقی شود. شیعیان امامیه نیز در این زمان به دلیل سیاست های مذهبی سلاجقه و وزرای آنها بویژه در دوران وزارت نظام الملک، در شرایط سخت سیاسی و اجتماعی قرار گرفته و محدودیت های شدیدی علیه آنها اعمال شد. آنان نیز در واکنش به اقدامات حکومت توانستند با روش های مختلف و با هدایت و رهبری عالمان مذهبی، ضمن حفظ هویت خود به عنوان بخشی از کارگزاران حکومت، تدریجاً به ساختار قدرت راه یابند و به تقویت جایگاه و موقعیت خویش اقدام نمایند. روشی که در تدوین این پژوهش از آن بهره گرفتیم بعد ازگردآوری اطلاعات از منابع اصلی و مطالعاتی و جمع بندی هر یک از آنها، به توصیف و تحلیل و مقایسه عملکردها و تأثیر گذاری آنها بر یکدیگر پرداخته ایم.
