1403/10/01
محمد حسن شیرزاد

محمد حسن شیرزاد

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: 9981-1865-0002-0009
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی: دانشگاه مازندران
تلفن: 01135302624

مشخصات پژوهش

عنوان
چالش (نا)برابری جنسیتی در گفتمان فکری مدرن؛ بررسی خوانش های عصری از (للرجال علیهنّ درجه) با رویکرد تفسیر تطبیقی
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
تفسیر تطبیقی، تفسیر عصری، برابری جنسیتی، تبعیض جنسیتی، زن در قرآن
سال 1403
مجله مطالعات تفسیر تطبیقی
شناسه DOI
پژوهشگران محمد حسن شیرزاد

چکیده

یکی از بحث برانگیزترین گزاره های قرآنی که در انتقال به دوره مدرن، نوعی از نابرابری جنسیتی میان مردان و زنان را به اذهان متبادر ساخته، گزاره (لِلرِّجالِ عَلَیهِنَّ دَرَجَهٌ) (بقره/228) است. عالمان تفسیر در سده های متقدم و میانه هجری با اثرپذیری از منقولاتِ منتسب به صحابه و تابعان، بر این باور بوده اند که مقصود از این گزاره، برتری مطلقِ مردان بر زنان از حیث حقوقی یا تکوینی است. این خوانش ها تا آستانه سده چهاردهم هجری از رواج برخوردار بوده است، اما در گذار به دوره معاصر و مطرح شدنِ مجموعه ای از دغدغه ها و پرسش های نوظهور در جهان اسلام، زمینه های فرهنگی و اجتماعی برای فاصله گرفتن از سنت های دیرپای تفسیری و پیدایی خوانش های توجیه پذیر متناسب با شرایط و اقتضائات دوره مدرن فراهم آمد. از این رو، در پژوهشِ حاضر تلاش می شود با تمرکز بر تفاسیرِ شاخصِ فریقین در دوره معاصر، دیدگاه های جدیدِ تفسیری درباره این گزاره قرآنی، با رویکرد تطبیقی مورد مطالعه قرار گیرد. این پژوهش که به صورتِ داده بنیاد سامان یافت، توانست چارچوب های نظری برای شکل گیری این دیدگاه های جدیدِ تفسیری را از یکدیگر بازشناسد که عبارتند از: برجسته سازی انگاره تکلیف به جای حق، برجسته سازی انگاره تفاوت به جای برتری، و جایگزینی انگاره برتریِ نسبی به جای برتریِ مطلق.