1403/09/01
همایون حاج محمد حسینی

همایون حاج محمد حسینی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی:
تلفن: 011-35302760

مشخصات پژوهش

عنوان
ریشه‌یابی نقش‌ مایه‌های تزیینی سنگ‌گورهای محرابی شکل استان گلستان از نقوش مصور قبل از اسلام
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
سنگ‌نگاره استان گلستان نقوش نمادین الگوی محرابی
سال 1402
مجله جستارهای باستان‌شناسی ایران پیش از اسلام
شناسه DOI
پژوهشگران مریم شیخ زاده ، همایون حاج محمد حسینی ، محمد اعظم زاده

چکیده

از بارزترین تزیینات به کاررفته در سنگ‌گورهای استان گلستان، الگوی محرابی با نقوش متنوع است که همواره حضوری مستمر داشته و غالبا دربردارنده آیات قرآنی، احادیث، نقوش نمادین و همچنین تاریخ و رقم سازندگان سنگ گورها در بطن و حاشیه خود می‌باشد. نگارندگان در پژوهش حاضر ضمن شناسایی تنوع در الگوی محرابی سنگ گورهای منطقه گلستان، به مطالعه نقوش نمادین به کاررفته در متن و حاشیه سنگ‌نگاره‌های این استان پرداخته و درصدد پاسخ‌گویی به سوالات زیر هستند: ریشه‌یابی نقش مایه‌های تزیینی در سنگ‌گورهای محرابی شکل استان گلستان، از نقوش مصور قبل از اسلام به چه صورت است؟ همچنین از حیث نقوش و ترکیب به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش که از مطالعه 15 نقش محرابی در سنگ‌نگاره‌های منطقه گلستان صورت گرفته، بیانگر این امر است که الگوی محرابی روی سنگ‌نگاره‌ها به سه دسته محرابی ساده، قابی و کنگره‌ای تقسیم‌بندی شده و نقوش نمادینی که در (بطن و یا حاشیه) آنها مشاهده می‌شود (مانند نقش سرو، نیلوفر، خورشید و...) به دوره‌های پیش از اسلام مانند ساسانیان، هخامنشیان و ... بر می گردد.