مصطفی قلی پور گشنیانی

هدف: هدف از پژوهش پیشرو شناسایی عناصر هویت بخش در دوره ی پارسی و ارزیابی میزان اثرگذاری هر یک از این عناصر بر معماری دوره پارسی میباشد. توجه به هویت محلی و فرهنگی در فرآیند طراحی و معماری ضروری است. چراکه معماری هویتمند میتواند معرف یک جامعه باشد و به نیازهای اجتماعی و فرهنگی جامعه پاسخ دهد و به ایجاد فضاهای کاربردی کمک کند. روش شناسی پژوهش: روش جمعآوری مطالب و گردآوری دادهها به صورت ترکیبی است. اطلاعات اولیه، دادهها و مؤلفههای مؤثر بر بستر پژوهش از منابع کتابخانهای فارسی و لاتین شامل اسناد، کتب، مقالات علمی و پایاننامهها در زمینههای معماری، تاریخ و باستانشناسی استخراج شده و سپس با استفاده از شیوه میدانی و ابزار پرسشنامه به تعیین اولویتهای پژوهش پرداخته میشود. برای این منظور، ابتدا مؤلفههای تأثیرگذار بر هویت معماری دوره هخامنشی از منابع معتبر استخراج و در جدولی طبقهبندی گردید. سپس پرسشنامهای مدون به شیوه مقایسه زوجی شامل توضیحات اولیه تهیه و در نهایت میان ۳۷ نفر از متخصصین، پژوهشگران و اساتید معماری، باستانشناسی و تاریخ توزیع شد. یافتهها: هویت به معنی شناسایی شخص یا گروهی نسبت به گروه دیگر است و معانی و مفاهیم مختلفی را در بر دارد. فلذا درک مفهوم هویت به گونه ای پیچیده است که باید ویژگیها و معیارهای آن را از جهات مختلف مورد شناسایی قرار داد. به طور کلی مؤلفه های تاثیرگذار بر هویت معماری شامل مؤلفه جغرافیایی، مؤلفه اقلیمی، اقتصادی، کالبدی، هنری، آیینی- مذهبی، ملی-سیاسی و مؤلفه انسانی میباشد. نتیجهگیری: مطالعات نشان میدهد که عوامل مختلفی بر هویت معماری تأثیر میگذارد. تحلیل داده های آماری نشانگر این است که مؤلفه کالبدی با وزن 0.175 ، هنری با وزن ، 0.170 ، آیینی- مذهبی با وزن 144.0 ، اقتصادی با وزن 0.135 ، ملی سیاسی با وزن 0.124 انسانی با وزن 0.121 ، جغرافیایی با وزن 0.079 و اقلیمی با وزن 0.052 به ترتیب دارای اولویت و تأثیرگذاری بیشتری بر روی هویت معماری دوره هخامنشی هستند