مصطفی قلی پور گشنیانی

مسکن مفهومی پیچیدهتر از خانه و سرپناه میباشد و حاصل تعامل طبیعت، تاریخ، جغرافیا، فلسفه، دین، هنر و عوامل متعدد دیگر است که حریم فرهنگی انسانها را از یکدیگر جدا کرده و در عین حال همزیستی را ممکن میسازد، اگرچه توسعه پایدار در سالهای اخیر اهمیت زیادی یافته است اما بسیاری از جنبههای مرتبط با مسکن پایدار بخصوص جنبه زیست محیطی آن، در کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار نمیگیرد. با توجه بحرانهای محیط زیست و استخراج حدود %75-50 منابع طبیعی جهت استفاده در صنعت ساخت و ساز، یکی از کاربردیترین راهکارهایی قابل استفاده در معماری، بهرهگیری از مصالح و محصوالت طبیعی پایدار ساخته شده از منابع تجدیدپذیر و قابل بازیافت است. کامپوزیتهای میسیلیومی، نوع جدیدی از مصالح سبک هستند که با توجه به پتانسیل باال، در دهه اخیر توجه بسیار زیادی را به خود جلب نمودهاند. این مواد با توجه به سادگی تولید، مصرف کم انرژی، خواص خوب، طبیعی و قابل بازیافت بودن و همچنین قابلیت پردازش و بکارگیری در ساخت انواع مصالح از قبیل فومهای عایق، انواع آجر، تخته و ساندویچ پانل، میتوانند در ساخت خانههای پایدار نقش مهمی ایفا کنند. بر این اساس، به منظور شناسایی کاربردیترین روشهای استفاده از این مصالح در طراحی بناهای مسکونی پایدار، ابتدا به بررسی کامل تحقیقات صورت گرفته بر این مواد پرداخته شد و سپس با بهرهگیری از اطالعات به دست آمده تالش گردید نمونههایی اولیه از این کامپوزیتها با استفاده از تجهیزات غیر آزمایشگاهی و مواد اولیه بومی تولید گردید. در این راستا ابتدا نمونههای قارچ بومی منطقه جغرافیایی جمعآوری گردید، سپس این نمونهها در محیط کشت مناسب خالص سازی شدند و جهت آماده کردن مقدار مورد نیاز، نمونههای بیشتر به دو روش .1 درون ظرفهای آزمایشگاهی حاوی مواد مغذی و .2 در محلول مایع رشد یافتند و در مراحل بعد این نمونهها درون قالبها و کیسههای پالستیکی فیلتر دار با دو نوع بستر لیگنوسولوزی مختلف ترکیب و در محیط تاریک قرار داده شدند تا رشد مواد صورت گیرد. پس از سپری شدن مدت زمان رشد مشخص گردید نمونهها در یکی مراحل ذکر شده آلوده شدند که با توجه به بررسیهای انجام شده، به نظر میرسد این مشکل در مرحله پاستوریزه کردن بستر از طریق جوشاندن در آب اتفاق افتاده باشد، زیرا برای کاهش آب بستر به مقدار کافی، نیاز به تماس آن با هوای کنترل نشده محیط بود که این امر احتمال آلودگی را افزایش می دهد. اگرچه مواد تولید شده آن گونه که نیاز بود رشد نیافتند، اما میتوان با بهرهگیری از اطالعات به دست آمده و گامهای طی شده در این پژوهش، به قواعد و اصول کلی رشد کامپوزیتهای میسیلیومی به صورت بومی دست یافت و این امر میتواند زمینهای برای شروع تحقیق گستردهتر بر این مواد را فراهم نماید