عمده‌ترین بازیگران و تابعان حقوق بین‌الملل دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی هستند. در دهه‌های اخیر، مشارکت نهاد‌های ملی و جامعه مدنی در فرآیند دادرسی‌های کیفری نظام‌های ملی رشد فزاینده‌‌‌‌‌‌ای داشته است. دستاورد‌های مشارکت این نهادها در فرآیند دادرسی‌های ملی باعث شده تا در جامعه بین‌المللی نیز رفته رفته حضور و نقش مشارکت این نهادها در دادرسی‌های کیفری بین‌المللی پررنگ‌تر شود. فرصت‌ها و سازوکارهایی برای جامعه مدنی ایجاد شده که به‌طور مستقیم در فرآیند رسمی چنین سازمان‌های بین‌المللی مشارکت کنند. شیوه و روش اصلی که در آن جامعه مدنی می‌توانند در آیین دادرسی دادگاه بین‌المللی مشارکت و حضور داشته باشند زیر عنوان دوست دادگاه نام برده می‌شود. به‌موجب این رویه به اشخاص خارج از دعوا اجازه داده می‌شود در فرآیند دادرسی مشارکت کنند. این مسأله در قواعد آیین دادرسی و ادله دادگاه‌های بین‌المللی از جمله دادگاه‌های کیفری بین‌المللی برای یوگسلاوی سابق، روآندا و دیوان کیفری بین‌المللی، پیش‌بینی شده است. این قواعد عموماً به شعب دادگاه صلاحیت گسترده‌‌‌‌ای برای پذیرش گزارش این اشخاص داده‌اند. در هر حال، استفاده از این اشخاص خارج از دعوا باید نسبت به پیچیدگی قبلی فرآیند دادرسی نظامند‌تر شود، به این صورت که در عین تضمین حقوق بزهدیدگان و حق دادرسی عادلانه متهمان، نظم اجتماعی نیز حفظ شود.
