طاهره السادات آقاجانزاده

گیاهان خانواده کلم به دلیل دارا بودن گلوکوزینولاتها (به عنوان شناخته شده ترین ترکیبات ثانویه سولفوردار) و همچنین ترکیبات حاصل از تجزیه آنها از اهمیت داروئی بالایی برخوردار هستند. به منظور بررسی اثر سولفور (تنش غیرزنده)، دانه رستهای 10 روزه کلم (گونه Brassica rapa) در محلول غذائی هوگلند 25 درصد حاوی 5/0 میلی مولار سولفور یا بدون سولفور (کمبود سولفور) رشد داده شدند. همچنین، جهت بررسی اثر پاتوژن قارچی (تنش غیر زنده) بر تحریک بیوسنتز گلوکوزینولاتها، برگهای اول ازطریق سوسپانسیون اسپوری ( 108 ×2 اسپور بر میلی لیتر آب مقطر) آلوده شدند. سپس در مدت زمانی مختلف 1، 3 6 و 9 روز برگهای اول جمع آوری شده، محتوا و ترکیب گلوکوزینولاتها و همچنین بیان ژن آنزیم میروزیناز انداز ه گیری شد. نتایج نشان داد که دانه رستهای کلم که در معرض 5/0 میلی مولار سولفور یا کمبود سولفور در مدت زمانی مختلف 1، 3، 6 و 9 قرار گرفته بودند با گذشت زمان میزان گلوکوزینولاتها کاهش چشمگیری داشته است. درحالیکه بیان ژن آنزیم میروزیناز تفاوت معنی داری را در طول دوره رشد نشان نداده است. همچنین یک و سه روز پس از آلودگی گیاه به هر دو پاتوژن اختصاصی Alternaria brassicicola)) و عمومی (Botrytis cinerea) سنتز گلوکوزینولاتها تحریک شده است که به طور عمده مربوط به سنتز ایندولیک گلوکوزینولاتها بوده است. بنابراین سیستم دفاعی گیاه علیه هر دو نوع پاتوژن از طریق تحریک تولید گلوکوزینولات فعال شده است.