زمینه: یکی از عوارض بیماری دیابت وقوع آپوپتوز در مغز می باشد که میتواند منجر به اختالالت شناختی گردد. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر 4 هفته دویدن اختیاری روی چرخ دوّار بر میزان سمافورین B3 ،پراکسید هیدروژن و آپوپتوز سلولهای هیپوکامپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوسین بود. روش کار: در این مطالعه تجربی 33 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به وزن 01 ±332 گرم، به طور تصادفی در 4 گروه کنترل سالم )C ،)تمرین سالم )E ،)کنترل دیابت )D )و تمرین دیابت )ED )تقسیم شدند. موشهای صحرایی با تزریق استرپتوزوسین محلول در بافر سیترات به صورت درون صفاقی، دیابتی شدند. آزمودنیهای گروههای تمرینی به مدت 4 هفته در قفسهای مجهز به چرخ دوّار و به صورت اختیاری به فعالیت پرداختند و 44 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی قربانی شدند، سپس بافت هیپوکامپ از مغز استخراج و پس از هموژنایزاسیون و سانتریفیوژ به روش االیزا اندازهگیری متغیرها انجام گرفت. از آزمون آماری تحلیل واریانس یکطرفه و t مستقل برای ارزیابی اطالعات، استفاده شد. یافته ها: میزان سمافورین B3 ،پراکسید هیدروژن و آپوپتوز در گروه D به صورت معنیدار بیشتر از گروه C بود )12/1≤P .)در گروه ED میزان سمافورین B3 ،پراکسید هیدروژن و آپوپتوز به صورت معنیدار کمتر از گروه D بود )12/1≤P .)میزان آپوپتوز و سمافورین B3 در گروه E به صورت معنی دار کمتر از .)P≤1/12( بود ED و C گروه نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد القای دیابت تجربی موجب افزایش میزان سمافورین B3 ،پراکسید هیدروژن و آپوپتوز در هیپوکامپ مغز میشود. دویدن اختیاری در مدت 4 هفته با کاهش سطوح سمافورین B3 و پراکسید هیدروژن و آپوپتوز هیپوکامپ همراه بود