فریال احمدی

هدف: هدف این پژوهش، ارائه انگارههای محیطی است که بر میزان حضور و مـشارکت سـالمندان در فـضاهای عمومی شهری تأثیر داشته، متضمن دستیابی به الگوی سالمندی موفق در فضاهای عمومی شهری است. روش بررسی: این پژوهش، از نوع توصیفی ـ تحلیلی و در بستری پیمایشی بـود. جامعـه آمـاری ایـن پـژوهش، سالمندان بالای 65 سال شهر شیراز بودند که در فضاهای عمومی حضور و مشارکت داشتند و در این فضاهـا بـه فعالیتهای مختلف می پرداختند. دادههای این پژوهش از دو گروه نمونه 50 نفـری بـا مـصاحبه عمیـق (مطالعـه مقدماتی) و 144 نفری با پرسشنامه محقق ساخته، جمعآوری شد. نمونهگیری به روش تصادفی ساده انجـام شـد. همچنین از نرم افزارهای SPSS و LISREL به عنوان ابزار تحلیل و ارزیابی داده هـا و از مـدل سـاختاری تحلیـل عاملی تاییدی و روش تحلیل حداقل مربعات غیر وزنی به عنوان روش تحلیل دادهها بهره گرفتهشد. یافتهها: انگارههای زیر در ارزشگذاری فضاهای عمومی شهری از دید سالمندان برای حضور و مـشارکت تـأثیر گذارند: 1- راهیابی و دسترسی(دسترسی عمومی به فضا 2 ،(T value:4,81- ایمنی و امنیـت (وقـوع کـم جـرم و جنایت 3 ،(T value:14,09- آسایش (مبلمان مناسـب و طراحـی شـده 4 ،(T value:-5,59- پویـایی و جـذابیت (وجود کاربری متنوع 5 ،(T value:3,94- همآوایی با طبیعت (پاکیزگی و عدم وجود آلـودگی 6 ،(T value:5,44- رمزگرایی و ابهام (وجود نقاط قابل کشف 7 ،(T value:7,24- هویت (رنگ و مصالح هماهنگ با محیط قرارگیری بـروز) رویـدادپـذیری -9 ،(T value:9,49 متنـوع فعالیـتهـای دادن انجـام آزادی) آزادی -8 ،(T value:-3,37 وحـدت -11 ،(T value:4,44 پیرامـونی محـیط با هماهنگی) بوم گرایی -10 (T value:4,65 فرهنگی رویدادهای (پراکندگی کم عناصر فضا 12 ،(T value:26,72- نظم (نظم در کلیـات و جزییـات فـضا T value:15,79) و 13- خاطره ذهنی (طراحی فضای عمومی مطابق با آداب و رسوم محیط قرارگیری T value:7,76). نتیجه گیری: به نظر می رسد شناخت و درک نیازهای مختلف سالمندان و تلاش در جهت پاسخگویی به این نیازها و احترام به ترجیحات آنها در طراحی و بهسازی فضاهای عمومی شهری، میتواند در زندگی خوب سـالمندی و بهبود کیفیت و امید به زندگی آنها و دستیابی به اهداف سالمندی موفق، مؤثر باشد.