زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی الگو ها و ویژگی های کالبدی، عملکردی، معنایی و زیستمحیطی میدان مکان های موفق – گذشته موفق گذشته به منظور به دست آوردن ایده های طراحی و ارتقا کیفیت محیطی میدان های آشفته امروزی شکل گرفته است چراکه در حال حاضر میدانهای شهری مفهوم گذشته خود را از دست داده و به فلکه هایی که عمدتا گره های ترافیکی هستند تبدیل شده اند. روش بررسی: در این نوشتار با استفاده از روشهای تحقیق توصیفی تحلیلی و تطبیقی، به خوانش ویژگیی های مؤلفه های مکان در – میدانهای تاریخی پرداخته شده و رهنمودهایی بر اساس این ویژگی ها و بر محور مؤلفه های مکان برای طراحی میدان های امروزی ارایه شده است. به این منظور مفاهیمی چون مکان، مؤلفه های مکان در طراحی محیط شهری، میدان به مثابه مکان عمومی موفق شهری، گونه شناسی میدان های شهری، قانونمندی های حاکم بر طراحی میدان ها مورد مداقه قرار گرفته و ویژگی ها و خصوصیات میدان مکان های موفقی چون میدان نقش جهان اصفهان، میدان گنجعلیخان کرمان، میدان دلکمپو سینا و میدان گراند پلیس بلژیک در قالب مؤلفه های مکان بررسی و تحلیل شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میدان ها به واسطه برخورداری از گونه ها و اشکال مختلف و بهره مندی از طیف وسیعی از کیفیت های کالبدی، عملکردی و معنایی، توان بیشتری برای تبدیل شدن به یک مکان عمومی موفق را دارند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که ویژگی هایی که در پس آثار ماندگار گذشته وجود دارند که می توان با بازخوانی، بازآفرینی و کاربست آنها در طراحی میدان های جدید، به خلق مکان های عمومی زنده، پویا و موفق همت ورزید. این ویژگیی ها در قالیب مللفه های مکان شامل فرم، معنا و تصورات، فعالیت و اکوسیستم خلاصه می گردند.
