مقالۀ حاضر در پرتو حقوق بین‌الملل و رأی دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیۀ جاداو (دعوای هند علیه پاکستان)، به بررسی امکان حمایت کنسولی از مرتکبان جاسوسی و اعمال تروریستی می‌پردازد. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی تحلیلی انجام می‌گیرد، ضمن بازپژوهی رویۀ دیوان در قضایای راجع به تفسیر و اجرای مادۀ 36 کنوانسیون 1963 وین در خصوص روابط کنسولی، بدواَ این نتیجه حاصل می‌شود که دیوان در تعقیب رویۀ پیشین خود، به‌واسطۀ محدودیت‌های صلاحیتی، برقراری پیوند میان نهاد حمایت کنسولی و حقوق بشر را غیرممکن می‌داند. اما با یادآوری تعهد دولت متخلف به بازبینی مؤثر و تجدیدنظر در احکام محکومیت و مجازات، اهمیت حمایت کنسولی در مؤثرسازی حق دادرسی عادلانه را به‌صورت ضمنی تأیید می‌کند. افزون‌بر این دیوان با انکار وجود «استثنای تروریسم و جاسوسی» در معاهدات و حقوق بین‌الملل عرفی، تمامی افراد محروم از آزادی را فارغ از اتهام کیفری و شدت ارتکاب جرم شایستۀ دریافت حمایت کنسولی از جانب دولت متبوع خود دانسته است. این رویکرد دیوان در دنبالۀ انسانی شدن تدریجی حقوق بین‌الملل ارزیابی می‌شود.
