احسان نظیفی

ویروس موزاییک نیشکر (Sugarecane mosaic virus, SCMV) یکی از بیمارگرهای بسیار مهم و خسارت زا در مناطق کشت ذرت و نیشکر در دنیا است. به منظور ردیابی و شناسایی ویروس مذکور، در سال 1393-1392، تعداد 45 نمونه مشکوک به آلودگی از مزارع نیشکر و ذرت در استان مازندران جمع آوری شد. در واکنش زنجیرهای پلیمراز با نسخه برداری معکوس ( Reverse transcription-PCR, RT-PCR) با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی مربوط به ژن پروتئین پوششی قطعه ای به طول bp900 جفت باز در 35 نمونه تکثیر گردید. محصول PCR مربوط به چهار جدایه پس از همسانه سازی در ناقلpTG19-T، توالی یابی شده و با سایر ترادف های موجود در بانک ژن مقایسه گردید. در آنالیز فیلوژنتیکی، توالی نوکلئوتیدی 36 جدایه ویروس موزائیک نیشکر در دو گروه ( I وII ) و چهار زیر گروه قرار گرفتند و جدایه های مازندران در کنار جدایه های خوزستان و مصر در زیرگروه IA قرار گرفتند. آنالیز فیلوژنتیکی جدایه های تعیین ترادف شده در ناحیه ژنی پروتئین پوششی نشان داد که چهار جدایه مازندران با سایر جدایه های ویروس موزائیک نیشکر بین 78 تا 99 درصد در سطح نوکلئوتیدی مشابهت دارند که بیشترین شباهت با جدایه EGY7-1 از مصر (بین 97/6% تا 99%) و جدایه های khzQ86 و khzL66 از خوزستان (بین 96/6% تا 98/8%) و کمترین شباهت با جدایه BD8 از چین (بین 78% تا 78/8%) می باشد. همچنین تشابه توالی نوکلئوتیدی و آمینو اسیدی این چهار جدایه با یکدیگر به ترتیب بین 98/9-97 و 100-99/3% تعیین گردید. این اولین گزارش از وجود SCMV در استان مازندران بر اساس ژن پروتئین پوششی است.