احسان نظیفی

پوتیویروسها متعلق به خانواده Potyviridae یکی از بزرگترین گروههای ویروسهای گیاهی با بیشترین اهمیت اقتصادی بوده و عامل 44 درصد بیماریهای ویروسی در گیاهان مختلف میباشند. ویروس موزائیک ایرانی قیاق )IJMV )از پوتیویروسهای مهم غالت میباشد و یکی از عوامل مهم موزائیک ذرت در ایران بهشمار میرود. بهمنظور بررسی این ویروس، طی سالهای 9313-9312 تعداد 14 نمونه دارای عالئم ویروسی از مزارع ذرت استان مازندران جمعآوری و با آزمون االیزای غیر مستقیم توسط آنتیسرم اختصاصی ویروس مذکور مورد بررسی قرار گرفت. RNA ویروس از نمونههای االیزا- مثبت استخراج شد، و در آزمون PCR-RT با استفاده از آغازگرهای دژنره مربوط به ناحیه ژنومی inclusion cylindrical( CI )اعضای جنس پوتیویروس، قطعهای بهطول 684 جفتباز تکثیر شد. بهمنظور بررسیهای تکمیلی، محصول PCR دو جدایه از شهرستان بابلسر پس از همسانهسازی در حامل پالسمیدی T-pTG19 ،توالییابی شدند. نتایج دادههای ترادف نوکلئوتیدی در BLASTn وجود IJMV را تایید نمود. با مقایسه و تجزیه توالی بهدست آمده با جدایههای موجود در بانک ژن، مشخص شد که دو جدایه تعیین توالی شده بیشترین شباهت را در سطح نوکلئوتیدی )2/84 درصد( و آمینواسیدی )8/19 و 3/19 درصد( با جدایه شیراز )با شماره دسترسی JQ692088 )که میزبان آن قیاق میباشد، دارند. اختالف نوکلئوتیدی زیاد جدایههای بهدست آمده از ذرت در مقایسه با جدایه بهدست آمده از قیاق نشاندهنده تنوع ژنتیکی باالی این ویروس است. نتایج این تحقیق، وقوع و گسترش IJMV در استان مازندران را با روشهای سرولوژیکی، مولکولی و توالییابی بخشی از ژن CI اثبات میکند.