زمینه و هدف: در طی قرون اخیر که هیپنوتیزم کشف گردیده، آرای مختلفی در مورد ماهیت آن صادر شده است. گروهی از فقیهان بر این باورند که هیپنوتیزم از مصادیق سحر است و عده دیگری آن را یک مسأله نوپدید می دانند. با توجه به برداشت متفاوت فقیهان از ماهیت هیپنوتیزم، احکام مختلفی در مورد آن صادر شده است و تاکنون پژوهشی در مورد ارزیابی دلایل قائلین به نوپدیدبودن هیپنوتیزم ارائه نشده است. مواد و روش ها: در این مطالعه، ماهیت هیپنوتیزم و وجوه تمایز و شباهت های آن با سحر مورد بررسی قرار گرفت و پس از آن، ادله فقهی صاحبان نظر در مورد نوپدیدبودن استفاده از هیپنوتیزم ارائه شد و سپس این دلایل مبتنی بر اسلوب توصیفی ـ تحلیلی، مورد واکاوی و نقد قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که هرچند مستحدثه دانستن مسأله هیپنوتیزم وجه دارد، اما نویسندگان مقاله بر این باور صحه می گذارند که هیپنوتیزم، نوعی سحر کلامی است که هیپنوتیزور، به وسیله آن، کنترل ذهن انسان را به دست می گیرد. بنابراین حکم اولیه استفاده از هیپنوتیزم، حرام بودن آن است.
