گردشگری ادبی از مهم‌ترین عوامل مولد ثروت و اشتغال در دنیا و همواره از‌جمله گونه‌های اصلی گردشگری در ایران و به‌طور کلی، کشورهای در‌حال توسعه است. این نوع گردشگری می‌تواند دریچه‌ای نوین از شناخت، توسعه و پایداری را برای جوامع به همراه داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر در توسعۀ گردشگری ادبی در کشور ایران است. پژوهش حاضر از‌نظر هدف، کاربردی است که ماهیت تفسیری و تحلیلی دارد و از‌لحاظ روش در گروه پژوهش‌های کیفی و کمّی قرار دارد. در این مطالعه برای تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات از مدل‌های گراند تئوری، دلفی و در‌نهایت، از ماتریس خودتعاملی (SSIM) استفاده شده است. جامعۀ آماری در پژوهش حاضر شامل متخصصان و نخبگان در‌حوزۀ گردشگری به‌طور عام و به‌طور خاص گردشگری ادبی است. برای گردآوری جامعۀ نمونه از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده و در‌نهایت، تعداد 30 نفر به‌عنوان جامعۀ نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که مقوله‌هایی از‌جمله بهبود اقدام‌های مدیریتی و نهادی، افزایش در سرمایه‌گذاری گردشگری ادبی و موارد مربوط به آن، ارتقا در رقابت‌پذیری گردشگری ادبی در خاورمیانه و جهان با تبلیغات مناسب، عوامل قانونی و طراحی الگوی بومی از گردشگری ادبی به روایت‌های گفتمان، آموزش، توسعۀ فعالیت تخصصی و ترسیم مسیرهای ادبی و ... به‌عنوان عوامل مؤثر در توسعۀ گردشگری ادبی در کشور ایران شناسایی شد. سپس نتایج ماتریس خودتعاملی نشان داد که عامل اقدام‌های مدیریتی و نهادی بر سایر عوامل دیگر تأثیر دارد. عامل طراحی الگوی بومی از گردشگری ادبی به روایت‌های گفتمان، آموزش، توسعۀ فعالیت تخصصی و ترسیم مسیرهای ادبی و ... که مهم‌ترین عامل در جذب گردشگران ادبی است، متأثر از سایر عوامل است و به خودی خود، تأثیری بر عامل دیگری نمی‌گذارد.
