خلیج فارس موقعیتی راهبردی در معادله های ژئواکونومیکی جهان دارد که این مهم، ریشه در تاریخ این سرزمین کهن دارد و در دوره های مختلف نقش محوری جهت تامین نیازهای مادی و اقتصادی مردمان نواحی جنوب ایران و پس کرانه های آن داشته است؛ این منطقه حلقه ارتباطی میان تمدن های مرکزی داخلی با پس کرانه ها و بنادر جنوب ایرانشهر، بین النهرین، هند، چین، شرق و جنوب شرقی آسیا، مصر و آفریقای شرقی بوده است.تسلط خلافت عباسی بر این بخش مسیر آبی استراتژیک، ضامن کسب ثروت و قدرت اقتصادی بیشتر برای آنها بوده است. متون تاریخی به وابستگی بغداد به تجارت و مبادلات گسترده بین این منطقه و بنادر و سواحل خلیج فارس اشاره کرده اند؛ در نتیجه این روابط پویای بازرگانی که باعث رشد و بالندگی اقتصاد هردو طرف شده است. سواحل خلیج فارس دروازه صادرات و واردات حجم عظیمی از کالاهای اقتصادی و فراورده‌های کشاورزی-صنعتی محسوب میشد. سؤال اصلی مقاله این است که تاثیر ژئواکونومیکی سواحل خلیج فارس و پس کرانه ها در رونق و شکوفایی اقتصاد بغداد در سده دوم و سوم هجری به چه صورتی بوده است؟ بی شک موقعیت اقتصادی سواحل خلیج فارس با توجه به گستره مبادلات اقتصادی و بازرگانی مورد توجه ویژه خلفای عباسی قرار گرفته و حجم انبوهی از کالا ها از این طریق ترانزیت شده و موجب تقویت بنیه بازرگانی و تجاری و رشد اقتصادی بغداد گردیده است. با توجه به این مساله در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و آرشیوی به تأثیر ژئواکونومیکی سواحل خلیج فارس و پس کرانه های آن بر رونق تجارت و بازرگانی بغداد که موجب شکوه اقتصادی شهر در دوره نخستین خلافت عباسی گردید پرداخته خواهد شد.
