گیلان در سالهای پس از انقلاب مشروطه -با توجه به ایجاد شرایط جدید- تحولات اثرگذاری را در ابعاد و زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تجربه کرد. تحولات مذکور با توجه به جایگاه مجلس اول(1324-1326ق) و دوم( 1327-1330ق) شورای ملی به خوبی در صورت مذاکرات آن انعکاس یافته است که خود درتایید، تکمیل، تصحیح و یا تردید در منابع موجود یاریگر خواهد بود. نوشتار پیش رو با بهره گیری از این گزارشات، نخست به تحولات سیاسی گیلان از جمله بحثهای انتخاباتی، تقسیمات سیاسی، اعتراض به مداخلات خارجی و واکنش مردم گیلان در قبال مساله امین السلطان پرداخته است. در بحث بعدی مسائل مرتبط به اوضاع اجتماعی و اقتصادی گیلان پس از مشروطه از جمله اعتراض مردم گیلان نسبت به واگذاری امتیازات اقتصادی، حوادث و بلایای طبیعی و نوع واکنش مجلس شورای ملی نسبت به آن، ناامنی و سیطره اربابان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرداخت به نوع تعامل مردم گیلان نسبت به این تحولات از یکسو و تصمیمات و سیاستگذاریهای نمایندگان دوره اول و دوم مجلس شورای ملی به روش توصیفی-تحلیلی از دیگر سو اساس پژوهش حاضر بوده است.
