حمام، برخلاف تصوّر رایج، صرفاً، مکانی برای نظافت و تطهیر نبوده و با توجه به ظرفیتها و ویژگیهای خود، دارای کارکردهای اجتماعی و حتی سیاسی در تمام تاریخ ایران بوده است. این کارکردها بیانگر این واقعیت است که حمام به عنوان یکی از عوامل اثرگذار در تاریخ تحوّلات اجتماعی ایران، بهویژه در سده‌های میانۀ اسلامی، نقش و جایگاه مؤثری داشته است. حال، نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع معتبر، در پی پاسخ به این پرسش اساسی بوده است که حمام در قرون میانۀ تاریخ ایران چه کارکردهای اجتماعی داشتهاست. یافته‌های پژوهش نیز حکایت از آن دارد که حمام در این دوره، با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی در بافت شهرها و روستاها و در نتیجه به عنوان کانون تجمّع مردم، یکی از مراکز اصلی تعاملات اجتماعی در ابعاد و زمینه‌های اطلاعرسانی عمومی، وسیلۀ سرشماری عمومی، محل مناظرات و مباحثات فعالیت درمانی و حتی معیار سنجش تشخّص اجتماعی بود.
