مطالعه و بررسی در کتب درسی مدارس ایران و تاجیکستان بیانگر این واقعیت است که علیرغم تفاوتهای موجود که خود به دلائل مختلف سیاسی و به ویژه در یک سده اخیر باز می گردد، نگاه همدلانه نسبت به نمادها و شخصیتهای تاریخی در کتب درسی مدارس هر دو کشور به وضوح قابل مشاهده است. رویکردی که توجه بدان خود می تواند در پیوند فرهنگی بین دو ملت نقش اساسی ایفاء کرده و از سوی دیگر از نقش ممتاز تاریخ در ایجاد گفتگوی بین ملتها پرده بردارد. همسویی و همرایی نسبت به چهره هایی چون فردوسی، امرای سامانی و یا دانشمندان شهیر سده های میانه تاریخ ایران در کتب درسی دو کشور ثبت گردیده که خود از تاریخ و هویت مشترک در هزاران سال گذشته حکایت داشته و البته امروزه خود می تواند به دور از هیاهوهای سیاسی و بعضا استعماری- امپریالیسی، دستمایه و در عین حال مدخل بسیار مناسبی برای کنار هم نشستنها و اتحادهای ما ایرانیان با مردم تاجیکستان و در یک عبارت تقویت همکاریها قرار گیرد. پژوهش سعی بر تمرکز و برجسته سازی اشتراکات تاریخی – فرهنگی دارد که قرنها در ذهن و اندیشه ایرانیها و تاجیکها مطرح و منشاء اثر و در عین حال موجب ایجاد نگرشهای مثبت نسبت به یکدیگر بوده است. پژوهش پیش رو در صدد است تا با مقایسه کتب درسی مدارس- عموما کتب در حوزه علوم انسانی- دو کشور اشتراکات آنان را نسبت به شخصیتهای سیاسی، علمی و فرهنگی به بحث و بررسی علمی بگذارد. در همین راستا کتب درسی مدارس در سطوح و مدارج مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. روش پژوهش نیز تطبیقی- مقایسه ای خواهد بود.
