مناسبات دوستانه بین نهضت جنگل و دولت بلشویک روسیه در سالهای پایانی نهضت به جدایی و حتی به تیره گی و دشمنی انجامید که البته خود در شکست نهضت بی تاثیر نبود. حال پژوهش با طرح این پرسش بنیادین که دلائل و زمینه های چالش بین نهضت جنگل و دولت بلشویک روسیه کدام است؟ به روش توصیفی- تحلیلی دریافته است که ایجاد نفاق بین جنگلی ها و بویژه از سوی جریان کمونیستی در تبلیغات مرام و نیز اتخاذ سیاستها، اقدامات و عملکردهای یکسویه و آسیب زای منبعث و یا تحت تاثیر بلشویکها، سبب سردی مناسبات نهضت با دولت بلشویک روسیه گردید. در همین راستا وجود روحیه استعمار ستیزی در نهضت، بینش عمومی انتقادی نسبت به پیشینه تاریخی روسها در صفحات شمالی ایران، فقدان آرمان مشترک، رویکرد ابزاری بلشویکها نسبت به نهضتهای آزادیبخش، اختلافات درون گروهی نهضت، ناکامی های نهضت در ابعاد و زمینه های مختلف نیز در این امر موثر بوده است. علاوه بر این تغییر سیاست بلشویکها در قبال جنگلی‌ها یعنی دوستی آنها با امپریالیسم انگلستان و دولت ایران برای تامین منافع ملی خود و از سر واقع بینی سیاسی در عرصه جهانی و نیز داخلی ایران، موجب گردید جنگلی‌ها و بلشویکها در مقابل یکدیگر قرار گیرند و دوستی آنها مبدل به دشمنی و حتی کمک به دولت ایران برای از سر راه برداشتن نهضت جنگل شود.
