یکی از مقاطع شکوفای تاریخ ایران در سده های میانه اسلامی نهضت مدرسه سازی در دوران حکومت سلجوقی است. از جمله این مدارس، مدرسه نظامیه است که در آمل به دست موسس نظامیه ها – یعنی خواجه نظام الملک طوسی- یکی از وزرای شهیر تاریخ ایران بنا شده است. نظامیه ها از شاخص ترین نهادهای آموزشی در تاریخ ایران و اسلام شمرده می شوند. تاسیس این مدارس بالاخص مدرسه نظامیه آمل با برخی ویژگیهای انحصاری در آن دوران، به دنبال بازخوردهای مثبت و منفی بود که از حوادث حساس پرالتهاب آن روزگار در جغرافیای تبرستان به طور اعم و شهر پرماجرای آمل به طور اخص برآمده بود. پژوهش با طرح این پرسش اساسی که مدرسه نظامیه آمل در تاریخ ایران عصر سلجوقی چه وضعیتی داشته است؟ به روش توصیفی- تحلیلی دریافته است که دستگاه سلطنت سلجوقی از حضور و جایگاه و مقبولیت معنوی علماء و مدرسینی که در مدرسه نظامیه آمل- نظیر فخرالاسلام رویانی- فعالیت می نمودند، در جهت مشروعیت بخشی سیاسی حکومتی خود بهره جسته است. ضمنا نیازهای کلان و منطقه ای حاکمیت به طور اعم و نیز شرائط تبرستان و شهر آمل در تاسیس و توسعه این مدرسه و در تاریخ ایران عصر سلجوقی موثر بوده است.
