هارون در دوران فرمانروایی خویش و به علل متعدد، اقدام به تعیین سیستم جانشینی پیچیده ای کرد، تا پس از او خلافت عباسی و سرزمین های تحت سلطه، به آشوب کشیده نشوند و جنگ قدرت میان اعضای خاندان رخ ندهد. او در سال 182 ه.ق/798 م به سیستم مورد نظر خویش رسمیت بخشید و با اهدای سرزمین های متعدد به همراه منابع مالی جداگانه به هر یک از پسرانش، زمینه یقدرت گیریآنانوآمادگی شانبرایجانشینیرافراهمساخت. علی رغمتلاش هایهارون الرشید،درگیری هایموردنظر، پس از وقوف بر مرگ قریب الوقوع او و با تحرکات امین آغاز شد و پس از مرگ هارون در سال 193 ه.ق شدت یافت.پس از درگیری دو برادر بر سر قدرت و با پیروزی مأمون ، وی به عنوان خلیفه بر کل قلمرو خلافت عباسی مسلط شد.هدفپژوهشحاضر«چالش های سیاسی دستگاه خلافت عباسی در عصر مامون(198-218ق) می باشد.روشپژوهشازنوع اسنادی ( با استفاده از کتاب ها و متون تاریخی در زمینه موضوع مورد پژوهش می باشد.بطور کلی با توجه به فرضیات مطرح شده در این پژوهشمی تواننتیجه گیری کردکه: تقسیم قدرت در دستگاه خلافت عباسی در زمان هارون الرشید نا عادلانه بود، چرا که تقسیم قدرت بر معیار شایستگی نبود و سیاست هایی که او برای تعیین جانشین اعمال کرد ، چالش هایی را در سیاست، برای حکومت عباسیان به بار آورد و یکی ازپیامدهای آن جنگ دو برادر بود برای تصدی بر تخت حکومت،وجود شورش ها و جنگ ها در عصر مامون بود که نتایج برخی از آنها پیروزی و در برخی از شورش ها شکست هایی را در پی داشت ، و نتایج کلی آن ، خسارت های مالی و جانی و از دست دادن بخشی از سر زمین های اسلامی بود که به دست بیگانگان افتاد. همچنین سیاست هایی را مامون پس از رسیدن به خلافت در پیش گرفت، سیاست های ناکارآمد بود و نارضایتی را در سطح کشور بوجود آورد ، از جمله این سیاست مساله ی ولایتعهدی امام رضا(ع) بودکه در نهایت به شهادت این امام همام منجر شد. همین مساله و دهها مساله دیگر از جمله : کشتن وزیران ایرانی ، خود را خون خواه امام حسین معرفی کردن ، تفتیش عقاید و ...منجر به عدم مشروعیت ایشان شد.
