اباصلت حسین زاده کلاگر

عوامل ژنتیکی مانند چندشکلی ژنی و عوامل محیطی همچون زنوبیوتیک ها از علل وقوع ناباروری در مردان هستند. مهمترین علت آسیب رسانی زنوبیوتیک های سمی فعال شدن گیرنده آریل هیدروکربن (AHR) است. پروتئینAHR عضوی از خانواده عوامل رونویسی مارپیچ-حلقه-مارپیچ بازی (bHLH) است که در رویدادهای عادی سلول و سرکوب/القاء تومور نقش دارد و تنظیم کننده اصلی مسیر سم-زدایی زنوبیوتیک ها می باشد. در این مطالعه با استفاده از روش های آزمایشگاهی و بیوانفورماتیک برخی موارد مرتبط با این فعالیت های AHR در ارتباط با سیستم تولید مثل مردان مطالعه شد. عوامل رونویسی bHLH یک خانواده حفاظت شده در یوکاریوت ها هستند و نقش مهمی در تمایز، تکوین و پیام-دهی دارند. تعداد 110 ژن عضو این خانواده و چهار گروه ژنی مرتبط با ناباروری مردان از پایگاه داده ها استخراج و با روش اولویت بندی ژن آنالیز شدند. مشخص شد در ارتباط با ناباروری مردان ژن AHR هفتمین رتبه اهمیت را درمیان اعضای خانواده bHLH به خود اختصاص می دهد. سپس در یک مطالعه موردی-شاهدی ارتباط ترنزیشـــن های C-742T (rs10249788) و G1661A (rs2066853) ژن AHR با ناباروری ایدیوپاتیک مردان مازندرانی مطالعه شد. چندشکلی C-742T یک ترنزیشن پروموتری است و G1661A موجب جابجایی آمینواسیدی در دامین فعال سازی رونویسی AHR می شود. نمونه های خون و منی 135 مرد نابارور ایدیوپاتیک و 130 مرد بارور برای استخراج DNA جمع آوری شد. تعیین ژنوتیپ با روش PCR-RFLP انجام و مشخص شد آلل ها و ژنوتیپ های ترنزیشن های فوق با خطر ناباروری ارتباط معناداری ندارند. با این حال، برخی مدل های هاپلوتایپی و ژنوتیپ های ترکیبی با افزایش یا کاهش ناباروری مرتبط بود. همچنین فراتحلیل نشان داد مدل مغلوب چندشکلی G1661A، (AA vs GA/GG)، با کاهش ناباروری در میان مردان ایرانی ارتباط معنادار دارد. آنالیز in silico نشان داد اثر C-742T احتمالا به دلیل تغییر توالی نوکلئوتیدی نیست و G1661A ممکن است بر اسپلایسینگ mRNA، ساختار پروتئین و برهمکنش و تغییرات پساترجمه (PTMs) اثر بگذارد. اخیرا مشخص شده است که ناباروری مردان عامل خطر برای سرطان کولون است و القای ژن AHR ممکن است باعث سرکوب سلول های سرطانی کولون شود. اکثر فعال کننده های AHR سمی هستند و در نتیجه شناسایی عواملی که بتوانند این ژن را به صورت مستقل از لیگاند فعال کنند اهمیت خواهد د