چکیده: مطابق با فلسفه تاریخ آنچه بر انسانها, جوامع، ملتها و نظامهای سیاسی در ادوار مختلف روی میدهد در صورت ایجاد و تکرار شرایط و شباهتهای موضوعی در آینده نیز تکرار شدنی است. با مطالعه دقیق شرایط امروز جامعه ایران اسلامی و فتنه ها و ابتلائات خاص این دوران و مقایسه آن با تاریخ صدر اسلام به شباهت های مختلف و بی بدیل عصر حاضر با دوران امامت حضرت امیرالمؤمنین علی )ع( با آن فتنهها و ابتلائات خاص و پیچیده زمان ایشان میرسیم. خصوصاً دوران بعد از رحلت پیامبر اسلام )ص( و بروز انحراف در مسئله جانشینی ایشان که با توجه به سالیان سال خانه نشینی امام علی)ع( و ایجاد انحرافات و بدعت های جدی در شریعت اسلام ناب محمدی و انحراف خواص آن دوران موجب بروز فتنه های فراوان در دوران خلافت امام علی)ع( گردید. فتنه در تعاریف به شرایط خاص سیاسی و اجتماعی و پیچیدگی هایی گفته میشود که در آن شرایط شناخت حق از باطل با مشکلات عدیده مواجه شده و جامعه اسلامی را با بحران مواجه می کند. در این نوشتار سعی بر آن است تا با بررسی فتنه از دیدگاه امام علی )ع( در نهج البلاغه، فتنه را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داده و دلایل مختلف بروز فتنه ها در جامعه اسلامی را بر شماریم و در ادامه نیز با توجه به شرایط خاص و خطرناک جامعه اسلامی در دوران بروز فتنه ها راه های برون رفت از این شرایط را در کلام امیرالمؤمنین امام علی )ع( مورد توجه قرار دهیم.
