زهرا میلا علمی

امروزه فرار مغزها به عنوان یک پدیده قابل توجه در کشورهای درحال توسعه به شمار می آید. فرار مغزها برای کشورهایی که کمتر توسعه یافته اند و با معضلاتی چون نرخ رشد اقتصادی پایین و نرخ بیکاری بالا مواجه هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است. معمولاً نخبگان و متخصصان از کشورهای کمتر توسعه یافته به کشورهای توسعه یافته تر مهاجرت می کنند تا از امکانات کشورهای مقصد استفاده کنند. با توجه به اهمیت سرمایه انسانی در نظریه‏های رشد درون‏زا، فرار مغزها می تواند اثرات زیانباری را برای کشورهای مبدأ بر جای بگذارد. از این رو، در این پژوهش اثر فرار مغزها بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا در دوره زمانی 2016-2000 با استفاده از روش داده های تابلویی بررسی شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان دهنده آن است که بین فرار مغزها و رشد اقتصادی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد به گونه ای که یک درصد افزایش در فرار مغزها از کشورهای منا به کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با فرض ثبات سایر شرایط به طور متوسط 08/1 درصد رشد اقتصادی را در کشورهای منا کاهش داده است.