زهرا میلا علمی

پدیده مهاجرت از دیرباز تاکنون همراه بشر بوده است و توجه دانشمندان علوم اجتماعی و انسانی را به خود جلب کرده است. مهاجرت از زوایای مختلفی بر فرد، خانواده و جامعه تاثیر خواهد گذاشت. از تاثیرات شخصی، هویتی روانی و فرهنگی گرفته تا تاثیرات بر بازار کار، تحولات سیاسی و میزان جرم ، ابعاد مختلفی است که مهاجرت را به پدیده چندوجهی ای تبدیل می کند که طبیعتا محققین از زوایای مختلف به مهاجرت و تبعات آن برای کشورهای مبدا و مقصد پرداخته اند. چالش ها و سوالات اساسی حوزه مهاجرت را میتوان به شش حوزه تاویل داد. دلایل یا منشا مهاجرت، دلایل ادامه مهاجرت،دلایل بازگشت به مبدا، اثرات مهاجرت بر مبدا، اثرات مهاجرت بر مقصد و ادغام و تطبیق در جامعه مبدا، این شش حوزه کلی هستند. از این رو میتوان برای نظریه های مهاجرت نیز چنین تقسیم بندی قائل شد. مقاله حاضر با توجه به خلا موجود در بررسی جنبه های مختلف این پدیده از زاویه علم اقتصاد، به مطالعه مفهومی و مرور نظریه های مهاجرت در چهارچوب علم اقتصاد می پردازد. اگر چه سعی شده است به تمام حوزه های مذکور اشاره شود، اما تمرکز مقاله حاضر بر روی نظریه های دلایل مهاجرت، نظریه های مربوط به اثرات مهاجرت و نظریه پردازی اقتصاددانان درباره ادغام اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در جامعه هدف است.