نورالدین شریفی

گاز طبیعی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. توجه به شاخص قیمت سایه ای می تواند راهنمای خوبی برای تعیین قیمت بهینه این منبع باشد. این پژوهش در پی محاسبه قیمت سایه ای گاز طبیعی در فعالیت های تولیدی اقتصاد ایران است. برای این منظور، از مدل داده-ستانده غیرخطی استفاده شده است. داد‏ه‏های مورد نیاز از جدول داده-ستانده مرکز آمار ایران در سال 1390 تامین گردیده است. محاسبه قیمت سایه‏ای گاز طبیعی در سطح فعالیت‏‏های مختلف تولیدی و استفاده از مدل داده-ستانده غیرخطی که امکان تعیین همزمان قیمت سایه‏ای فعالیت‏های مختلف و متفاوت بودن قیمت سایه‏ای واحدهای مختلف گاز طبیعی، از ویژگی‏های این تحقیق در مقایسه با دیگر تحقیقات انجام شده در کشور است. براساس نتایج تحقیق، از دید کلان، قیمت سایه‏ای تا حد زیادی به تغییرات در تولیدات فعالیت‏ها در ازای تغییرات در مصرف گاز طبیعی آنها وابسته است. با این حال، در تخصیص گاز طبیعی به فعالیت‏ها مختلف تولیدی مسئله قیمت سایه‏ای آنها از دید کلان کمتر مورد توجه قرار دارد. از دید خرد، قیمت سایه‏ای در حد بسیار زیادی به سهم منفعت صاحبان سرمایه در هزینه تولیدات آنها بستگی دارد. به استثنای تولید، انتقال و توزیع برق، همه فعالیت‏ها با 11 تا 98 درصد افزایش در قیمت گاز طبیعی سودآور می‏باشند.